Leonidy - informacje dla obserwatorów

Aktywność tego roju przypada na środek listopada. Zwykłe maksimum jest spodziewane na 2:50 UT w nocy na 17/18 listopada. Radiant wschodzi tuż po północy i w tym samym czasie (w noce w okolicy 18 listopada) zachodzi Księżyc. Zatem warunki do obserwacji powinny być dogodne. Poniższa mapa przedstawia pozycję radiantu Leonidów na niebie.

Rys. Pozycja radiantu Leonidów na niebie.

W latach 1998-2002 obserwowaliśmy popisową aktywność Leonidów. Wielu obserwatorów Pracowni bardzo dobrze pamięta poranek 19 listopada 2002. Wtedy to o godzinie 04:10 UT ZHR osiągnął wartość 2350!!! Wzmożona aktywność w latach 1998-2002 jest łączona z przejściem przez peryhelium macierzystego ciała Leonidów - komety 55P/Temple-Tuttle. W latach 2003-2006 aktywność Leonidów w maksimum utrzymywała się na poziomie ZHR ~ 20-50.

Rys. Wykres aktywności w maksimum Leonidów ze stron IMO.

Ponieważ analizy Leonidów wykazały, że należące do nich zjawiska były rejestrowane także poza dotąd znanym okresem aktywności roju, w nowej liście rojów zdecydowano się wydłużyć ten okres. Zaproponowany czas aktywności Leonidów to 10-23 listopada. Meteory z radiantu Leonidów wyraźnie odróżniają się od innych źródeł. Bardzo duża prędkość zjawisk pozwala na ich łatwe rozróżnienie od meteorów sporadycznych. W tym roku raczej nie spodziewamy się wzmożonej aktywności Leonidów. Mimo to zachęcam do czujności, i do czytania list dyskusyjnych PKiM i IMO w oczekiwaniu na najświeższe informacje. Informacje dotyczące wykonania obserwacji znajdziecie w odnośnikach poniżej.

NOWE INFORMACJE!!!

Arkadiusz Olech pisze o możliwości ciekawego maksimum Leonidów w 2007 roku:

" ... w artykule złożonym do druku w czasopiśmie "Icarus" P. Jenniskens z SETI Institute i jego współpracownicy prezentują analizę obserwacji Leonidów z 2006 roku. To o tyle ważny rok, że wtedy Ziemia spotkała się ze świeżym materiałem wyrzuconym z komety w roku 1932. Co więcej z ich obliczeń wynika, że do kolejnego takiego spotkania dojdzie także i w tym roku. Znając więc zachowanie Leonidów z roku 2006 można próbować dokonać prognozy na rok 2007.

Autorzy pracy twierdzą więc, że do maksimum aktywności dojdzie 18 listopada o 0:03 naszego czasu. Pik ten będzie dość wąski (szerokość połówkowa tylko 40 minut) i powinien dać około 30 meteorów na godzinę. Wynik ten zsumuje się z aktywnością wynikającą ze starego materiału, której maksimum wypada w podobnym momencie, co w efekcie powinno dać aktywność na poziomie 40-50 meteorów na godzinę.

Troszkę bardziej optymistyczny scenariusz podaje M. Maslov z Novosibirska, który zgadza się z Jenniskensem co do momentu piku (0:05 naszego czasu) lecz podaje jego aktywność na aż 60 meteorów na godzinę i szerokość połówkową na aż 5 godzin!"

A zatem nawet obserwacje wykonane w tym roku, gdy nie spodziewamy się deszczów Leonidów, może wnieść ciekawy wkład do poznania struktury tego roju. Dane z Waszych obserwacji mogą przyczynić się do udoskonalenia modelu strumieni meteorowych.

Zachęcam aby w okresie aktywności Leonidów wprowadzać również tzw. obserwacje ze szkicowaniem w bazach IMO poprzez formularz on-line dla obserwacji wizualnych bez szkicowania. Pamiętajcie o wyznaczaniu przynależności meteorów!

Pogodnego nieba!

Kamil Złoczewski

Leonidy 2008

Taurydy - informacje dla obserwatorów

Taurdy Południowe i Północne są aktywne od początku października aż do 25 listopada. Macierzystym ciałem zjawisk z obu rojów jest kometa 2P/Encke. Spora część meteorów z tych rojów to zjawiska jasne a czasem również jasne bolidy. Położenie radiantów obu rojów przedstawione są na poniższej mapie.

Rys. Położenie radiantów Taurydów Południowych (STA) i Półnoncych (NTA) na niebie.

Aby rozróżnić meteory z obu rojów od siebie należy starać się wykonać jak najdokładniejsze obserwacje ze szkicowaniem bądź obserwować meteory za pomocą techniki wideo lub fotograficznej. Ponieważ prędkości geocentryczne zjawisk z obu rojów to około 28 km/s, prędkości kątowe na niebie są zazwyczaj małe (bardzo wolne, wolne, rzadko średnie), pozwala to na dokładniejsze szkicowanie i ułatwia w obserwacjach za pomocą innych technik. Środek maksimum aktywności dla Taurydów Południowych przypada na 5 listopada zaś dla Taurydów Północnych na 12 listopada. Same maksima są niezwykle szerokie i wynoszą około 10 dni, a aktywność pozostaje wówczas na stałym poziomie ZHR ~ 5-10.

Foto. Mozaika zdjęć ze stacji krakowskiej PFN noc 28/29 X 2005.

Powyższa mozaika przedstawia 6 bardzo jasnych meteorów z radiantów Taurydów zaobserwanych przez krakowską stację bolidową podczas jednej nocy 28/29 X 2005 roku. Okazuje się że już pod koniec października można obserwować wzmożoną aktywność Taurydów. Aktywność ZHR wyznaczono na oszacowano na podstawie obserwacji wizualnych na 15-20. Także w latach 1995, 1998 obserwowano większą niż zazwyczaj liczbę zjawisk bolidowych z obu rojów a okres wzmożonej aktywności pokrywał okres od końca października do połowy listopada. W 1995 roku w okresie od końca października do połowy listopada obserowano wiele jasnych meteorów z tych rojów. W roku 1998 aktywność pod koniec października była taka jak obserwowana zazwyczaj w maksimum a przez cały okres aktywności wyższa niż w latach zwykłej aktywności.

W obserwacjach wizualnych i fotograficznych może przeszkadzać Księżyc będący na przełomie października i listopada blisko pełni. Mimo to warto obserwować meteory z tych rojów, gdyż można podczas kilku godzin obserwacji oszacować aktywność na podstawie jedynie jasnych zjawisk. Zaobserwujemy je bez trudu mimo obecności Księżyca na niebie. Informacje dotyczące wykonania obserwacji znajdziecie w odnośnikach poniżej.

Pogodnego nieba!

Kamil Złoczewski