Pracownia Komet i Meteorów (PKiM) zajmuje się badaniem małych ciał Układu Słonecznego, czyli meteorów, komet oraz małych planetoid. PKiM składa się z kilkudziesięciu osób, które prowadzą obserwacje wizualne, teleskopowe, fotograficzne, wideo i radiowe. Kilka lat temu temu uruchomiliśmy Patrol Bolidów (Polish Fireball Network) wykonywany przez połączone 2 techniki obserwacji: foto i wideo. Na podstawie zebranych obserwacji dokonujemy analiz, które są publikowane na łamach naszego biuletynu "Cyrqlarz" oraz czasopism naukowych (część z nich umieszczona jest w dziale Publikacje).
Stowarzyszenie założone zostało przez Janusza Kosinskiego w roku 1987. Od 1993 r. współpracujemy z International Meteor Organization (IMO), największą organizacją zrzeszającą miłośników meteorów na świecie. Członkowie PKiM wykazują się niezwykłą aktywnością obserwacyjną. Około dwadzieścia procent obserwacji wizualnych (w przeliczeniu na czas) skatalogowanych przez IMO zostało wykonanych przez obserwatorów PKiM. Rokrocznie organizowane są letnie obozy astronomiczne w Stacji Obserwacyjnej Uniwersytetu Warszawskiego w Ostrowiku, a także seminaria naukowe na przełomie lutego i marca w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika.
Więcej o historii PKiM można dowiedzieć się ze specjalnego numeru "Cyrqlarza" wydanego z okazji 20-lecia istnienia stowarzyszenia.
Obserwacje meteorów należą do najłatwiejszych obserwacji astronomicznych. Są na tyle proste, że poradzą sobie z nimi nawet uczniowie szkoły podstawowej, a ponadto nie wymagają użycia żadnego sprzętu.
Jeśli jesteś więc początkującym miłośnikiem astronomii nie posiadającym swojego teleskopu, to obserwacje meteorów są właśnie tym co powinieneś polubić.
Jedyną wiedzą, jaką powinieneś dysponować, jest podstawowa znajomość gwiazdozbiorów.
Filmik podsumowujący 20 lat istnienia Pracowni Komet i Meteorów dostępny jest w serwisie YouTube.
Cyrqlarz
O CYRQLARZ-u
Czasopismo wydawane przez Pracownię Komet i Meteorów, najpierw w formie comiesięcznego biuletynu, a od numeru 157 jako 2-miesięcznik. Obecnie (od numeru 209) wydawany jest jako Biuletyn PKiM w 2-miesięczniku "Urania - Postępy Astronomii". Przedstawia wyczerpująco problematykę: astronomii meteorowej, małych ciał Układu Słonecznego w tym komet i obiektów typu Near Earth Objects (NEO) oraz meteorytów.
INFORMACJA DLA AUTORÓW
Termin nadsyłania tekstów do Cyrqlarza : do 30 każdego parzystego miesiąca.
SKŁAD REDAKCJI
Skład redakcji: Łukasz Woźniak (redaktor naczelny)
Cyrqlarz no. 115 - dodatek
Tabela z podsumowaniem obserwacji wizualnych w roku 1997. Dodatek do Cyrqlarza no. 115
Sprawozdanie z naukowego obozu Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci - Konrad Szaruga
06
Obserwacje komety Ikeya-Zhang - Dariusz Dorosz
09
Obserwacje teleskopowe meteorów w PKiM w latach 1996-2001 - Michał Jurek
11
Fotograficzne roje letnie 2002 - przyłącz się do wspaniałej przygody - Andrzej Skoczewski
13
Nowości: Nowa rodzina planetoid pomaga zgłębiać początki Układu Słonecznego - Arkadiusz Olech Zakwestionowane kratery w Rio Cuarto - Arkadiusz Olech Amatorskie poszukiwania planetoid - Arkadiusz Olech
Podsumowanie obserwacji wizualnych PKiM z roku 2000 - Arkadiusz Olech
03
Obóz PKiM 5-15 lipca 2002 - Piotr Kędzierski
04
Sprawozdanie z X obozu PKiM - Zarząd
06
Analiza nowego roju ι-Aquaryd na podstawie obserwacji ze szkicowaniem w latach 1998, 1999, 2000 - Karol Fietkiewicz na podstawie artykułu Huang Meng z WGN
08
Wybuch aktywności małego roju Piscyd w roku 2001 - Łukasz Woźniak
09
Nowości: W układzie Słonecznym brakuje komet - Arkadiusz Olech COUNTOUR w drodze! - Arkadiusz Olech Smutny koniec misji COUNTOUR - Arkadiusz Olech Jak powstały planetoidy grupy Koronis? - Arkadiusz Olech
12
Dane do obserwacji: meteory, komety - Marcin Gajos
Sprawozdanie z XIX Seminarium i VII Walnego Zgromadzenia Pracowni Komet i Meteorów - Maciej Kwinta
07
Obserwacje wizualne w komputerze - praca z programem CooReader 2.0 - Kamil Złoczewski
11
Podsumowanie obserwacji wizualnych z 2001 roku w oparciu o dane IMO - Arkadiusz Olech
13
Majówka w Sopotni Wielkiej - Kamil Złoczewski
14
Nowości: Sześć misji kosmicznych do badań planetoid zagrażającym Ziemi - Arkadiusz Olech Meteoryty źródłem informacji o pierwszych planetoidach - Arkadiusz Olech Sonda do Plutona jednak poleci - Arkadiusz Olech Nowy rój planetoidalny? - Arkadiusz Olech
18
Wakacyjny obóz obserwacji meteorów dla początkujących - Zarząd PKiM
X Konferencja Młodych Astronomów i Fizyków Kosmicznych w Kijowie - Mirosław Należyty
08
DBF - furtka główna do analizy programem Radiant - Kamil Złoczewski
11
Nowości: Mała gęstość planetoid typu M - Arkadiusz Olech Komety i meteory - rzeczywiste czy urojone zagrożenie? - Arkadiusz Olech Kratery uderzeniowe są od wieków - Mirosław Należyty Jesteśmy lepiej chronieni przed planetoidami! - Arkadiusz Olech
16
Komiks: Wyrok - Luiza Wojciechowska
17
Wakacyjny obóz obserwacji PKiM w Ostrowiku - Zarząd PKiM
RADIANT - podstawy analizy aktywności meteorów - Mariusz Wiśniewski
10
Obserwacje teleskopowe 2002 - Konrad Szaruga
11
Lirydy 2003 - Krzysztof Mularczyk
13
Nowości: Kometę Halley'a wciąż widać! - Arkadiusz Olech Najmniejsze obiekty za orbitą Neptuna - Arkadiusz Olech Ukierunkowana rotacja planetoid - Arkadiusz Olech Mniejsze ryzyko zderzeń z planetoidami - Arkadiusz Olech
16
Dane do obserwacji - Krzysztof Mularczyk
17
Patrząc w niebo: Leonidy warto obserwować! - Arkadiusz Olech Nasza zima zła czyli poradnik zimowego obserwatora - Mariusz Wiśniewski
Podsumowanie obserwacji meteorów wykonanych podczas XIII Obozu Obserwacyjnego PKiM - Piotr Kędzierski, Krzysztof Mularczyk, Konrad Szaruga, Kamil Złoczewski
04
Sprawozdanie z XIII Obozu Obserwacyjnego PKiM z przymrużeniem oka, czyli "Patrz, kurde, idzie milicja"!!! - Przemysław "Brahi" Żołądek, Xysiek Hełminiak
07
Zorza polarna i meteory, czyli Akcja Obserwacyjna Leonidy 2003 - Ewa Zegler
09
Obserwacje bazowe meteorów - Krzysztof Mularczyk
12
Nowości: Gdzie kończy się Układ Słoneczny? - Arkadiusz Olech Pas Kuipera był kiedyś bliżej - Arkadiusz Olech STARDUST wykonała pierwsze zdjęcia - Arkadiusz Olech Bezpośrednia detekcja efektu Yarkovskiego - Arkadiusz Olech
STARDUST - łapiąc kometę za warkocz - Andrzej Kotarba
10
Nowości: Nowa bliska planetoida - Arkadiusz Olech Jak powstają układy podwójne planetoid w pasie Kuipera? - Arkadiusz Olech Katastrofa z VI wieku spowodowana przez kometę - Arkadiusz Olech
11
Komiks: Seminarium ;-) - Luiza Wojciechowska
12
Patrząc w niebo: Dane do obserwacji meteorów - Krzysztof Mularczyk Kącik kometarny - Tomasz Fajfer
14
Konferować jest rzeczą ludzką: Zaproszenie na XX Seminarium PKiM - Zarząd
XX Seminarium PKiM, Warszawa, 5-8 marca 2004 - Ewa "matrox" Zegler, Przemysław "brahi" Żołądek
07
Radiowe obserwacje Kwadrantydów i wyznaczanie rozkładu masowego - Karol Fietkiewicz
09
Nowości: Rentgenowski cień Tytana- Arkadiusz Olech Polowanie na planetoidy z południowej półkuli - Arkadiusz Olech Tajemnicza Sedna - Arkadiusz Olech
12
Patrząc w niebo: Dane do obserwacji meteorów - Krzysztof Mularczyk Podsumowanie obserwacji wizualnych i teleskopowych wykonanych w roku 2003 - Krzysztof Mularczyk, Konrad Szaruga Kącik kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer
17
Ankieta o kształcie Cyrqlarza - wstępne wyniki - Luiza Wojciechowska
19
Zaproszenie na XIV Obóz PKiM - Zarząd
20
Nasz cd-rom: AstroKnoppix v 0.3 - Piotr Kędzierski
Nowości: Zmiany klimatu na Ziemi obserwowane na Księżycu - Arkadiusz Olech Kometa Wild 2 zaskakuje naukowców - Arkadiusz Olech Nowy meteoryt marsjański - Arkadiusz Olech
07
Wybuch tegorocznych Perseidów - Arkadiusz Olech
08
Patrząc w niebo: Dane do obserwacji meteorów - Krzysztof Mularczyk Kącik kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Zaproszenie na XXI Seminarium i VIII Walne Zgromadzenie PKiM - Zarząd Potwierdzone tematy referatów na XXI Seminarium PKiM - Zarząd
03
Nowości: Meteoryt na Marsie! - Krzysztof Łapiński DEEP IMPACT zajrzy do wnętrza komety - Arkadiusz Olech Nowy krater na księżycu Saturna - Arkadiusz Olech Sedna podrzutkiem? - Arkadiusz Olech
05
Relacje i sprawozdania: International Meteor Conference, Warna 2004 - Konrad Szaruga Obóz szkoleniowy gimnazjum nr 8 w Toruniu - Agnieszka i Tomasz Fajfe Obozy obserwacyjne PKiM A.D. 2004 - Ewa Zegler
11
Polish Fireball Network: Stacja PAVO 6 i 7 w Krakowie - Maciej Kwinta
14
Patrząc w niebo: Dane do obserwacji meteorów - Krzysztof Mularczyk Kącik kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer Komety dawniej dziś i jutro - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Nowości: Zobaczyć Rosettę - Arkadiusz Olech Bliskie spojrzenie na Encladusa - Arkadiusz Olech Nowe zdjęcia Mimasa - Arkadiusz Olech Planetoida 2004 MN4 znów bliżej Ziemi - Arkadiusz Olech Od meteorytu do supernowej - Arkadiusz Olech Gdzie powstała Sedna? - Arkadiusz Olech Bliski przelot małej planetoidy - Arkadiusz Olech
05
Wyniki obserwacji: Geminidy 2004 w danych IMO - Krzysztof Mularczyk
06
Patrząc w niebo: Wizualne obserwacje meteorów - Krzysztof Mularczyk Teleskopowe obserwacje meteorów - Konrad Szaruga Kącik kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer Komety dawniej dziś i jutro - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Nowości: Sedna nie ma dużego księżyca - Arkadiusz Olech Nie taki szybki - Arkadiusz Olech
03
Relacje i sprawozdania: XXI Seminarium i VII Walne Zgromadzenie PKiM - Ewa Zegler
05
Polish Fireball Network: Bolid PF030405 Krzeszowice - Przemysław Żołądek Nietypowy sporadyk - Arkadiusz Olech i Przemysław żołądek Obserwacje fotograficzne meteorów w drugiej połowie 2004 roku - Przemysław żołądek
11
Wyniki obserwacji: Lirydy 2004 w danych PKiM - Krzysztof Mularczyk
14
Patrząc w niebo: Wizualne obserwacje meteorów - Ewa Zegler, Krzysztof Mularczyk Uwagi do wizualnych obserwacji meteorów - Ewa Zegler Obserwacje teleskopowe meteorów - Konrad Szaruga Teleskop do wzięcia - Konrad Szaruga Kącik kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer Podsumowanie obserwacji wizualnych i teleskopowych w roku 2004 - Krzysztof Mularczyk i Konrad Szaruga
22
Zaproszenie na XVI Oboz Astronomiczny PKiM - Zarząd
23
Mapki do obserwacji teleskopowych - TD068 i TD070 - Konrad Szaruga
Nowości: Pył koło Enceladusa - Arkadiusz Olech Pierwsze zdjęcia komety Tempel 1 wykonane przez sondę Deep Impact - Arkadiusz Olech Tuzin nowych satelitów Saturna - Arkadiusz Olech Nowy księżyc Saturna zaburza materie w pierścieniach - Arkadiusz Olech Komety w pozasłonecznych układach planetarnych - Krzysztof Mularczyk
7
XVI Obóz obserwacyjny PKiM - Zarząd
08
Badania naukowe: DEEP IMPACT - zemsta za dinozaury - Andrzej Kotarba Usłyszeć meteor - Justyna Cholka Wybór sprzętu do obserwacji teleskopowych - Radosław Poleski
13
Relacje i sprawozdania: III Seminarium Meteorytowe w Olsztynie - Arkadiusz Olech
Patrząc w niebo: Perseidy dawniej i dziś - Krzysztof Mularczyk Obserwacje wizualne - roje wakacyjne - Ewa Zegler Obserwacje teleskopowe - roje aktywne - Konrad Szaruga Teleskop do wzięcia - Konrad Szaruga Kącik kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer Komety dawniej, dziś i jutro - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Nowości: Bliski przelot planetoidy koło Ziemi okazją do nowych badań - Arkadiusz Olech Trzy ogromne ciała na krańcach Układu Słonecznego - Arkadiusz Olech Jak powstają roje meteorów? - Arkadiusz Olech Skomplikowana struktura pierścienia F - Arkadiusz Olech
07
Badania naukowe: Zródła meteorów sporadycznych na niebie - Kamil Złoczewski Wolf(gang) - 5 lat obserwacji plam słonecznych - Mariusz i Anna Lemiecha, Dariusz Dorosz Muzyka zorzy - Justyna Cholka
12
Relacje i sprawozdania: Sprawozdanie z XVI Obozu Astronomicznego PKiM - Magdalena Hevelke-Matysiak XVI Obóz Astronomczny PKiM podsumowanie obserwacji: fotograficznych - Przemysław Żołądek wizualnych i teleskopowych - Ewa Zegler, Konrad Szaruga wideo - Kamil Złoczewski, Mariusz Wiśniewski
18
Polish Fireball Network: Nowe szaty krakowskiej stacji bolidowej - Maciej Kwinta Kto znajdzie meteoryt Vimperk? - Arkadiusz Olech
22
Patrząc w niebo: Obserwacje wizualne - dane do obserwacji - Ewa Zegler, Krzysztof Mularczyk Podsumowanie obserwacji wizualnych - pierwsze półrocze 2005 - Ewa Zegler Zmiany w raporcie do obserwacji wizualnych - Kamil Złoczewski, Ewa Zegler Kącik kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer Komety dawniej, dziś i jutro - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Nowości: Z czego powstał Układ Słoneczny? - Arkadiusz Olech Więcej informacji o dużych ciałach na krańcach Układu Słonecznego - Arkadiusz Olech Ceres miniplaneta z dużą zawartością lodu wodnego! - Arkadiusz Olech Kometa Tempel 1 powstała w obszarze planet olbrzymów - Arkadiusz Olech Księżyc dziesiątej planety - Arkadiusz Olech Pierwsze wyniki ze zbliżenia sondy CASSINI do Dione - Arkadiusz Olech
09
Badania naukowe: Roje meteorów w Układzie Slonecznym - Krzysztof Mularczyk Marsjański meteor - Krzysztof Mularczyk Perseidy i Drakonidy 2005 w danych IMO - Ewa Zegler
13
Relacje i sprawozdania: Sprawozdanie z International Meteor Conference Oostmalle 2005 - Radoslaw Poleski PKiM w Załęczu - Izabela Spaleniak Przyszłość PKiM w OAUW i nie tylko - Radoslaw Poleski
18
Patrząc w niebo: Dane do wizualnych obserwacji meteorów - Ewa Zegler Obserwacje teleskopowe - Konrad Szaruga Kącik kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer Komety dawniej, dziś i jutro - 8P/Tuttle - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Nowości: Zaproszenie na XXII Seminarium PKiM - Zarząd PKiM Dwa nowe księżyce Plutona! - Arkadiusz Olech Kolejna planetoida z Polski - Arkadiusz Olech Nietypowy obiekt na krańcach Układu Słonecznego - Arkadiusz Olech Przygotowania do powrotu kapsuły STARDUST - Arkadiusz Olech
07
Badania naukowe: Akcja: oko do okularu! - Konrad Szaruga i Radosław Poleski
10
Polish Fireball Network: Stacja PFN 16 w Nysie - Jarosław Olejnik Bolid PF200505A - Przemysław Żołądek
14
Patrząc w niebo: Obserwacje wizualne - dane do obserwacji - Ewa Zegler, Kamil Złoczewski Obserwacje teleskopowe - dane do obserwacji - Konrad Szaruga Apel do obserwatorów - Zarząd PKiM Kącik kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer Komety dawniej, dziś i jutro - 109P/Swift-Tuttle - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Nowości: Księżyce w Pasie Kupiera są norma! - Arkadiusz Olech Kolizja planetoid zanurzyła Ziemię w pyle międzyplanetarnym - Arkadiusz Olech Sukces misji STARDUST! - Arkadiusz Olech Dwa nowe Pasy Kuipera - Arkadiusz Olech Nowa planeta 700 km większa od Plutona - Arkadiusz Olech Xena dojrzana przez miłośników - Arkadiusz Olech Jak powstały księżyce Plutona? - Arkadiusz Olech
07
Badania naukowe: Bombardowanie Księżyca - Olga Glowienko Optyka adaptatywna - technologia która wprawiła w zakłopotanie "tytanów" - Olga Glowienko Kwadrantydy 2006 w danych IMO - Ewa Zegler
13
Patrząc w niebo: Dane do wizualnych obserwacji meteorów - Ewa Zegler Obserwacje teleskopowe - Konrad Szaruga Kącik kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer Komety dawniej, dziś i jutro - 45P/Honda-Mrkos-Pajduskova - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Nowości: Zaproszenie na XVII Obóz Astronomiczny PKiM - Zarząd PKiM Lirydy 2006 w danych IMO - Ewa Zegler Xena nie taka duża - Arkadiusz Olech
06
Badania naukowe: Akcja: oko do okularu! (2) - Radosław Poleski XXII Seminarium Pracowni Komet i Meteorów - Izabela Spaleniak Podsumowanie obserwacji wizualnych i teleskopowych w roku 2005 - Ewa Zegler
11
Patrząc w niebo: Obserwacje wizualne - dane do obserwacji - Ewa Zegler Obserwacje teleskopowe - dane do obserwacji - Konrad Szaruga Kącik kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer Komety dawniej, dziś i jutro - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Nowości: Znów celujemy w komety! - Arkadiusz Olech Zmiania położenia biegunów na Enceladusie - Arkadiusz Olech Pierwsze podsumowanie misji HAYABUS'a - Arkadiusz Olech Wielki krater sprzed 250 milionów lat - Arkadiusz
Olech Potężny bolid dzienny nad Polską - Arkadiusz Olech Jak powstają księżyce gazowych olbrzymów? - Arkadiusz Olech
08
Badania naukowe: Analiza widma bolidu z roju Perseidów - Justyna Cholka
11
Patrząc w niebo: Dane do wizualnych obserwacji meteorów - Ewa Zegler Obserwacje teleskopowych - Konrad Szaruga Kącik Kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Nowości: Rejestracja PKiM w Krajowym Rejestrze Sądowym - Radosław Poleski PKiM-owska Sekcja Obliczeniowo-Teoretyczna (PSOT) - Mariusz Wiśniewski Nietypowy widok pierścieni Saturna - Arkadiusz Olech Dlaczego na Tytanie nie ma oceanów z etanu? - Arkadiusz Olech Ciemna plama na Uranie - Arkadiusz Olech Helena sfotografowana - Arkadiusz Olech Pierwsze zdjęcia NEW HORIZONS - Arkadiusz Olech Xena nie jest już Xeną - Arkadiusz Olech Napływają pierwsze wyniki uderzenia sondy SMART w Księżyc - Arkadiusz Olech
08
Relacje i sprawozdania: Relacja z XVII Obozu Astronomicznego PKiM - Izabela Spaleniak XVII Obóz Astronomiczny PKiM - podsumowanie obserwacji - Ewa Zegler, Radosław Poleski i Konrad Szaruga Okiem prezesa: XVII Obóz Astronomiczny PKiM - Radosław Poleski Meteor Orbit Determination Workshop i International Meteor Conference 2006 - Przemysław Żołądek, Mariusz Wiśniewski i Mirosław Krasnowski
14
Patrząc w niebo: Lista rojów na rok 2007 - Ewa Zegler Obserwacje meteorów w Finlandii - Mariusz Wiśniewski Obserwacje wizualne - dane do obserwacji - Ewa Zegler Kącik Kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Nowości: Zaproszenie na XXIII Seminarium Pracowni Komet i Meteorów - Zarząd PKiM Planety i burze śniegowe - Arkadiusz Olech Mało wody na Księżycu? - Arkadiusz Olech MESSENGER przeleciał obok Wenus - Arkadiusz Olech Ślady niedawnej aktywności na powierzchni Księżyca - Arkadiusz Olech Leonidy trochę zawiodły - Arkadiusz Olech
07
Badania naukowe: Villalbeto de la Peña - superbolid nad Hiszpanią - Mariusz Wiśniewski Hiszpańska Sieć Bolidowa - Mariusz Wiśniewski Perseidy i sortowanie według masy - Radosław Poleski
15
Patrząc w niebo: Dane do wizualnych obserwacji meteorów - Ewa Zegler Dane do obserwacji teleskopowych - Radosław Poleski
Nowości: Zapowiedzi XXIII Seminarium i IX Walnego Zgromadzenia PKiM - Zarząd PKiM Problem z temperaturą atmosfer gazowych olbrzymów - Arkadiusz Olech Czarne diamenty z Kosmosu - Arkadiusz Olech Spadająca gwiazda betlejemska - Arkadiusz Olech Próbki ze STARDUST przeanalizowane - Arkadiusz Olech
07
Badania naukowe: Przegląd rojów meteorów - cz. I - Radosław Poleski, Beata Leśniak i Marcin Lelit Shower Classification Software (SCS) - Kamil Złoczewski
11
Patrząc w niebo: Orionidy, Leonidy i Geminidy 2006 - Ewa Zegler Obserwacje wizualne - dane do obserwacji - Ewa Zegler Obserwacje teleskopowe - dane do obserwacji - Radosław Poleski Kącik Kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer
16
Polish Fireball Network: MBK Team czyli obserwacje meteorów w Słowenii - Mariusz Wiśniewski Bliźniak PKiM w Hiszpanii - Mariusz Wiśniewski MetRec 4.0 - Mariusz Wiśniewski
Wspomnienia prezesa: Powstanie i pierwsze lata działalności PKiM - Janusz W.Kosinski Sprawozdanie z działalności w PKiM - Arkadiusz Olech Moja działalność w PKiM - Mariusz Wiśniewski Przygoda z PKiM - Kamil Złoczewski Sprawozdanie z lat 2005-2007 - Radosław Poleski
17
Okiem PKiM-owca: Sylwetka obserwatora: Dariusz Dorosz - Kamil Złoczewski Moja przygoda z astronomią meteorową (i nie tylko) - Tomasz Fajfer Wspomnienia - Maciej Kwinta Obserwacje radiowe w PKiM - Karol Fietkiewicz Historia obserwacji fotograficznych w PKiM - Przemysław Żołądek Najjaśniejszy bolid w historii PKiM - Arkadiusz Olech
28
Cyrqlarze, obozy, seminaria: Cyrqlarz w skrócie - Arkadiusz Olech 100 numerów - od maszyny do pisania i powielacza do komputera - Janusz W.Kosinski Seminaria i obozy PKiM - Arkadiusz Olech Lista wszechczasów - Kamil Złoczewski
Nowości: Ogłoszenie o Projekcie Perseidy 2007 - Zarząd Teleskop Hubble’a rzuca okiem na Ceres i Westę - Arkadiusz Olech Krater po meteorycie tunguskim? - Arkadiusz Olech
06
Badania naukowe: Przegląd rojów meteorów – cz. II - Beata Leśniak i Radosław Poleski Geminidy 2004 – globalna analiza obserwacji wizualnych - Mariusz Wiśniewski Japońskie obserwacje Ursa Majorydów Październikowych - Mariusz Wiśniewski AKM i IMO Video Meteor Network — całoroczny monitoring aktywności meteorów - Mariusz Wiśniewski
15
Relacje i Sprawozdania: Sprawozdanie z IV Seminarium Meteorytowego w Olsztynie - Arkadiusz Olech Sprawozdanie z XVII Seminarium PKiM - Marcin Lelit
18
Patrząc w niebo: Ogólnopolska akcja obserwacyjna Perseidów 2007 - Zarząd Obserwacje wizualne – dane do obserwacji - Kamil Złoczewski Obserwacje teleskopowe – dane do obserwacji - Radosław Poleski Kącik Kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Cyrqlarz on-line w pliku PDF: c185.pdf (6.5 MB) i mniejsza wersja c185s.pdf (2.5 MB)
Cyrqlarz no. 186
CYRQLARZ No. 186 - 15.09.2007
04
Statut PKiM
08
Nowości: 38 lat temu pierwszy człowiek stanął na Księżycu - Arkadiusz Olech Para wodna w atmosferach gorących Jowiszów - Arkadiusz Olech Woda i węglowodory na Hyperionie - Arkadiusz Olech
10
Badania naukowe: Struktura roju Perseidów - Mariusz Wiśniewski Analiza współczynnika masowego dla Leonidów 2002 - Mariusz Wiśniewski Podsumowanie obserwacji wizualnych i teleskopowych w roku 2006 - Ewa Zegler, Radosław Poleski
18
Historia rejestracji PKiM - Radosław Poleski, Marcin Lelit Sprawozdanie z International Meteor Conference 2007 - Mariusz Wiśniewski
21
Patrząc w niebo: Obserwacje wizualne – dane do obserwacji - Kamil Złoczewski Obserwacje teleskopowe – dane do obserwacji - Radosław Poleski Kącik Kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Ogłoszenia: Ogłoszenie o XIX Obozie Astronomicznym oraz IV Seminarium PFN - Zarząd
06
Nowości: Marsjańskie roje meteorów - Arkadiusz Olech Czy Merkury uderzy w Ziemię? - Arkadiusz Olech
07
Badania naukowe: Gamma-Ursae Minorydy - nowy rój styczniowy - Przemysław Żołądek, Mariusz Wiśniewski i Kamil Złoczewski Eta-Aquarydy w danych IMO - Kamil Złoczewski Katastrofa Tunguska - Krzysztof Polakowski
15
Relacje i Sprawozdania: Wspaniały bolid poranny 8/9 maja 2008 - Krzysztof Polakowski Sprawozdanie z XXIV Seminarium Pracowni Komet i Meteorów - Magda Hevelke-Matysiak
17
Patrząc w niebo: Obserwacje wizualne - dane do obserwacji - Kamil Złoczewski Kącik Kometarny - Agnieszka i Tomasz Fajfer
Konto: 80 1020 1097 0000 7102 0133 3707
PKO BP, IX Oddział WARSZAWA,
00-950 WARSZAWA ul. NOWOGRODZKA 35/41
NIP: 5213446283 REGON: 140933803 Numer KRS: 0000276935
Adres kontaktowy:
PRACOWNIA KOMET I METEORÓW
UL.BARTYCKA 18, 00-716 WARSZAWA
Roczna składka członkowska wynosi 20 zł
Adres kontaktowy email: pkim(wytnij@to)pkim.org
Nie jesteśmy firmą a organizacją non profit. Zgodnie z USTAWA z dnia 18 lipca 2002 r. pkt 10 o świadczeniu usług drogą elektroniczną nie wyrażamy zgody na otrzymywanie niezamówionej informacji handlowej skierowanej do nas.
Komety
Krótko o kometach
Komety są dla wielu obserwatorów nocnego nieba bardzo wyjątkowe,
ponieważ wśród innych typów obiektów na niebie cechuje je nie
przewidywalność oraz to że te jasne zawsze wywierały na ludziach
niezwykłe wrażenie. Słońce i Księżyc są znacznie jaśniejsze,
zorze polarne bardziej efektowne, zaćmienia zaś bardziej przerażające,
a jednak to właśnie one, choć nieraz niezbyt jasne i pojawiające się
stosunkowo rzadko, przyciągały największą uwagę.
Popularny wizerunek komety - długi,
jaskrawy warkocz i jasna głowa - jest niezwykle efektowny, ale rzadko
zdarza się aby pojawiały się one jako jasne zjawisko a co dopiero
widoczne podczas dnia.
Komety to bryły lodowe, czyli
"zlepki" zmrożonych materiałów skalnych i pyłowych wraz z
wodą lub innymi związkami organicznymi. Zbliżając się do Słońca,
pojawia się wokół jądra mglista otoczka z gazów które sublimują z
jądra komety - tzw. głowa czy inaczej zwana komą. Gdy kometa zbliży
się do Słońca na odpowiednią odległość (zależną od wielu
czynników np. wielkości jądra itp.) ciśnienie wiatru słonecznego
odpycha gaz z głowy w kierunku od Słońca i tworzy się warkocz
gazowy. Nieraz zdarza się że cząsteczki gazu tworzą odrębny warkocz
- warkocz pyłowy.
Obserwacje komet
Najważniejszą a zarazem najtrudniejszą rzeczą przy
obserwacjach komet jest odszukanie jej na niebie. Istotna jest przy tym
jasność powierzchniowa a nie całkowita, ponieważ obiekty bardziej
zwarte są łatwiejsze do znalezienia niż rozmyte.
Po znalezieniu należy zanotować jej kształt, jasność
dodatkowe szczegóły - używając raportów, papieru lub kliszy
fotograficznej do naszkicowania jej wyglądu .
Zobacz pełną podstronę o obserwacji
komet.
Tutaj można pobrać raport do obserwacji
komet w pdf, jest bardzo prosty i łatwy do wypełnienia.
Pobierz:
Aktualnie widoczne komety
Obecnie widoczne komety (zobacz ich opis oraz pobierz mapki):
Każdego obserwatora prędzej czy później dotkną tzw. "prawa Murphiego". Doświadczeni obserwatorzy meteorów wiedzą jak potrafią być dotkliwe: kiedy to podczas szkicowania meteora 5 wielkości przelatuje nam bolid, jak to jasne zjawiska bolidowe przelatują akurat pomiędzy ekspozycjami lub chwile po schowaniu aparatu. Przykłady można mnożyć, wraz z doświadczeniem rośnie ich liczba. Poniżej przetłumaczyłem ponad setkę tychże praw, które zebrał słoweński MBK-Team przy udziale Jeremie'a Vaubaillona.
1. Cztery rzeczy wykluczające się wzajemnie: czyste niebo, brak księżyca, wolne w pracy i maksimum roju. 2. Aktywność roju będzie niska, dopóki nie zdecydujesz zrobić sobie przerwy. 3. Aktywność roju będzie niska, dopóki nie pójdziesz spać. 4. Gdy będziesz obserwował duży rój i zobaczysz pierwszego meteora po wielu minutach, wszystkie pozostałe pojawia się w chwili, gdy będziesz odnotowywał pojawienie się tego jednego. 5. Jeśli będziesz patrzył na północ, większość meteorów pojawi się na południu. 6. Jeśli będziesz patrzył na południe, większość meteorów pojawi się na północy. 7. Gdy zainstalujesz w aparacie obiektyw typu rybie oko, meteory znikną zupełnie. 8. Gdy pojawi się bolid, będziesz patrzył dokładnie w przeciwnym kierunku. 9. Gdy pojawi się bolid, będziesz patrzył akurat w ziemie. 10. Gdy pojawi się bolid, będziesz zajęty szkicowaniem meteoru 5-tej wielkości.
11. Jeżeli bardzo dobrze zapamiętasz trasę meteoru, na pewno zapomnisz, w którym kierunku leciał. 12. Z pewnością, kiedy uaktywni się nowy rój meteorów podmuch wiatru porwie twoje mapki obserwacyjne w siną dal. 13. Aktywność meteorowa będzie zerowa, dopóty nie będziesz musiał zrobić przerwy na toaletę. 14. Aktywność meteorowa będzie niska do czasu, kiedy poczujesz się naprawdę głodny. 15. Zasięg gwiazdy jest wprost proporcjonalny, do twojego czasu efektywnego. 16. Liczba meteorów jest odwrotnie proporcjonalna, to twojego czasu efektywnego. 17. Noc maksimum roju zawsze będzie pochmurna, choćby poprzedziły ją tygodnie dobrej pogody. 18. Baterie w twoim dyktafonie wyczerpią się w momencie największej aktywności. 19. Twój ołówek złamie się w chwili, gdy aktywność roju osiągnie maksimum. 20. Twoja latarka przestanie świecić akurat podczas maksimum aktywności.
21. Nowy rój meteorów z pewnością będzie w okolicach Żyrafy. 22. Długo oczekiwany meteor słabego roju, jak zwykle pojawi się w Żyrafie. 23. Bolidy zawsze będą przelatywać przez pole widzenia twojego aparatu pomiędzy ekspozycjami. 24. Bolidy będą zawsze omijać o kilka stopni pole widzenia twojego aparatu. 25. Bolid jak zwykle pojawi się w części nieba nie ujętej na twoich mapkach. 26. Jeśli niebo będzie bezchmurne, z pewnością będzie bardzo słaby zasięg. 27. Jeśli zasięg będzie znakomity, z pewnością będziesz bardzo senny lub przyjdzie mgła. 28. Mgła przyjdzie tak czy owak 29. Gdy pogoda jest brzydka i wyjedziesz w poszukiwaniu czystego nieba znajdzie się ono prawdopodobnie nad Twoim domem. 30. Największy teleskop, jaki miałeś okazje kiedykolwiek zobaczyć znajdzie się obok Ciebie akurat podczas maksimum roju meteorów.
31. Dwie rzeczy wykluczają się wzajemnie: czyste niebo i bezksiężycowa noc. 33. Jeżeli dzień jest pogodny, noc będzie pochmurna. 34. Z pewnością zostaniesz uziemiony przez obowiązki podczas nocy z zasięgiem 7 mag. 35. Jeżeli niebo jest pogodne a noc bezksiężycowa, z pewnością panują kilkunastostopniowe mrozy a wiatr wieje z siłą huraganu. 36. Jeśli sfotografujesz bolida, okaże się ze nie miałeś ustawione ostrości. 37. Nawet najlepsze zdjęcie z bolidem zostanie zepsute podczas wywoływania. 39. Jeśli będzie obserwował 364 nocy, deszcz meteorów będzie 365 nocy. 40. Jeżeli obserwujesz przez 365 nocy, deszczu meteorów nie będzie.
41. Twoja żona/mąż/chłopak/dziewczyna na pewno będzie miał/a urodziny 3 stycznia, 12 sierpnia, 18 listopada lub 14 grudnia. 42. Jeżeli będziesz obserwował na podwórku, pies twojego sąsiada zapewne będzie cierpiał na bezsenność. 43. Jeżeli będzie obserwował na podwórku, z pewnością sąsiad będzie cierpiał na bezsenność i przez większość czasu będzie ci świeciło światło z jego kuchni prosto w twarz. 44. Jeżeli niebo będzie bezchmurne od początku lipca do 12 sierpnia, to pozostałe dni sierpnia będą pochmurne. 45. Jeśli jakimś cudem będzie ładna pogoda, z pewnością będzie wyjątkowo zimno. 46. Jeśli do tej pory zima była łagodna z pewnością 14 Grudnia w twoim ulubionym miejscu obserwacyjnym będzie metr śniegu. 47. Z pewnością złapiesz katar 13 Grudnia. 48. Zapewne wyzdrowiejesz szybko, ale choroba wróci 3 stycznia. 49. Będziesz miał egzamin 4 stycznia. 50. Gdy dotrzesz na swoje stanowisko i zaczniesz obserwować Geminidy okaże się ze zapomniałeś rękawiczek, grubych skarpet i cieplej herbaty.
51. I tak nie będzie widać Geminidów bo będzie pełnia. 52. Jeżeli nie będzie pełni, to i tak znajdziesz się pod jedyna chmura w promieniu setek kilometrów. 53. Kiedy będziesz cieszył się z bezchmurnego nieba z pewnością księżyc będzie w pełni, jeśli natomiast będzie nów na pewno będzie pochmurno. 54. Deszcz meteorów nastąpi 16 godzin wcześniej niż przewidywano i niczego nie zobaczysz. 55. Jeżeli jednak rozpoczniesz obserwacje 16 godzin wcześniej to nie będzie żadnego deszczu. 56. Jeżeli niebo będzie krystalicznie czyste, to jedyny w promieniu setek kilometrów pas cirrusów przetnie niebo akurat w momencie maksimum. 57. Jeśli noce przed maksimum bardzo aktywnego roju będą bezchmurne z pewnością w momencie maksimum będą chmury. 58. Nie ma takich rzeczy jak szczęście. 59. Jeśli nawet jest nie ma to nic wspólnego z twoimi obserwacjami meteorów. 60. Pamiętaj zawsze będzie jakiś obserwator, który będzie obserwował wysoko w górach z doskonałym zasięgiem.
61. Prędzej czy później na twoim podwórku zainstalują ci latarnie. 62. Jeżeli będziesz próbował je potłuc, zapewne zostaniesz złapany. 63. Jeżeli nie zostaniesz złapany to porazi cię prąd. 64. Taśma wkręci się w głowice dyktafonu akurat podczas maksimum. 65. Któregoś marcowego lub kwietniowego wieczoru taśma w twoim dyktafonie wplącze się w głowice i zauważysz to dopiero nad ranem. 66. Szkicujesz meteory na mapach i oczywiście nad ranem zerwie się silny wiatr i porwie te mapy w sina dal tak ze więcej ich już nie zobaczysz. 67. Twój budzik z pewnością się zepsuje. 68. Twój zapasowy budzik tez się zepsuje. 69. Jeżeli masz jeszcze jakiś budzik to oczywiście tez się zepsuje. 70. Zzzzzzz....
71. Jeśli położysz się z karimatą na małym kamyczku rano będzie ci się wydawać ze jest wielkości buldożera. 72. Nie ma czegoś takiego jak szczęście. 73. Nawet, jeśli jest nie ma nic wspólnego z twoimi obserwacjami. 74. Jeżeli twoi sąsiedzi nie cierpią na bezsenność i nie maja psa to zapewne maja w ogrodzie ogromne drzewo, które zasłania większość nieba. 75. Nie, na pewno nie zetną tego drzewa. 76. Nawet, jeżeli będziesz miał doskonała widoczność to i tak zawsze znajdzie się jakiś człowiek wysoko w górach, który będzie miał lepszy zasięg i zobaczy dużo więcej meteorów od Ciebie. 77. Nawet, jeżeli będziesz miał doskonała widoczność to i tak zawsze znajdzie się jakiś człowiek wysoko w górach, który będzie miał lepszy zasięg i zobaczy wybuch meteorów. 78. Maksimum Leonidów nie jest widoczne z Twojej szerokości geograficznej. 79. Zawsze znajdzie się ktoś, kto ma zasięg lepszy o 0.5 magnitudo. 80. Zawsze znajdzie się ktoś, kto obserwuje przez min. 300 godzin rocznie.
81. Jeżeli zapomniałeś zabrać swojego raportu ze stołu to z pewnością twój pies już się nim zajął. 82. Jeśli twoje kamery obejmują obszar nieba w 95 %, to z pewnością bolid przeleci w pozostałych 5 % nieba. 83. Jeśli będzie mgła, z pewnością 3 metry powyżej będzie niebo ze znakomitą widocznością. 84. Maksimum aktywności perseidów i burza zawsze się pokrywają. 85. Jeżeli po tej burzy niebo się rozpogodzi to i tak przyjdzie mgła. 86. Twoja drukarka z pewnością zepsuje się o 1 w nocy podczas drukowania mapek obserwacyjnych. 87. Twój leżak rozleci się 12 Sierpnia o godzinie 19:00 . 88. Wielka, niespotykana od wieków zorza polarna pojawi się akurat podczas maksimum roju. Następnej nocy nie będzie już ani zorzy ani meteorów 89. Zapewne obserwujesz meteory od 13.08.1993, 17.11.1998, 18.11.1999 90. Deszcz Drakonidów pojawia się ZAWSZE nad Japonia.
91. Prędzej czy później odwiedzi cię jeż, ale także prędzej czy później odwiedzi cię dziki niedźwiedź. 92. Jeśli twoja uwaga zostanie rozproszona przez małe gryzonie z pewnością w tej samej chwili przeleci bolid. 93. Jeżeli na obserwacje zabierzesz N ołówków to zawsze okaże się ze potrzebowałeś N+1 ołówków 94. Supernowa pojawi się akurat podczas deszczu Leonidów. 95. Nie ma czegoś takiego jak szczęście. 96. Nawet, jeśli jest nie ma nic wspólnego z twoimi obserwacjami. 97. Prognozy dotyczące rojów meteorów są prawidłowe do momentu, w którym zdecydujesz się je obserwować. 98. Im mniejszy rój meteorów tym większa szansa na niespodziewany deszcz, ale ty i tak przegapisz wszystkie deszcze. 99. Gdy pojawi się deszcz meteorów, będziesz kompletnie nieprzygotowany. 100. Jasny bolid-to ci się nigdy nie przytrafi.
101. Jeśli dyktafon i mówiący zegarek będą działać to i tak nic się nie nagra. 102. Większość Twoich wyjazdów na obserwacje skończy się słowami "powinienem zostać w domu..." 104. Gdy w końcu uda ci się zobaczyć jasnego bolida zignorujesz go, twierdząc ze to inwazja kosmitów. 105. Jeśli zostanie przewidziany deszcz meteorów, jego radiant na pewno będzie na południowym niebie. 106. Jeżeli zainstalujesz radioteleskop, radiant roju znajdzie się akurat 1 stopień pod horyzontem. 107. Nigdy nie znajdzie się żaden obserwator we właściwym miejscu i o właściwym czasie, który mógłby obserwować przewidywane przez ciebie maksimum. Nigdy wiec się nie dowiesz czy miałeś racje.. 108. Jeśli twoja teoria dotycząca aktywności będzie prawdziwa, nikt nie będzie obserwował. Jeśli teoria będzie błędna, będzie obserwowało wiele osób. 109. Przewidywane przez ciebie maksimum wystąpi akurat, gdy radiant znajdzie się nad Oceanem Spokojnym, Antarktyda lub południowa Afryka.
Pliki
PLIKI
Wszystkie dostępne pliki w postaci programów, Cyrqlarze, mapy oraz
raporty można znaleźć na naszej podstronie
ftp.
Corrida to program który ma ułatwić
pracę przy archiwizacji wizualnych obserwacji meteorów
wykonywanych przez współpracowników PKiM. Ma on być lepszy,
wygodniejszy, stabilniejszy i bardziej użyteczny niż
wykorzystywany do tej pory w Pracowni CooReader
napisany kilka lat temu przez Marka Samujłłę
CooReader2 to użyteczne narzędzie przy
przetwarzaniu na cyfrową postać danych z obserwacji, o ile używane
są "Brnowskie" mapy. Program skompilowany jest na platformę Windows
95/98/XP. Spakowany plik
zajmuje 2508 kB.
Stowarzyszenie założone zostało przez Janusza Kosinskiego w roku 1987. Od 1993 r. współpracujemy z International Meteor Organization (IMO), największą organizacją zrzeszającą miłośników meteorów na świecie. Członkowie PKiM wykazują się niezwykłą aktywnością obserwacyjną. Około dwadzieścia procent obserwacji wizualnych (w przeliczeniu na czas) skatalogowanych przez IMO zostało wykonanych przez obserwatorów PKiM. Rokrocznie organizowane są letnie obozy astronomiczne w Stacji Obserwacyjnej Uniwersytetu Warszawskiego w Ostrowiku, a także seminaria naukowe na przełomie lutego i marca w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika.
manual
