Wzmożona aktywność Ursydów

W tym roku, ze względu na powrót komety macierzystej roju, czeka nas najprawdopodobniej zwiększona aktywność roju Ursydów - informuje najnowszy numer czasopisma "WGN".

Ursydy to rój meteorów utworzony przez kometę 8P/Tuttle, która jest teraz doskonale widoczna na naszym niebie. Jest on zjawiskiem dość regularnym, aktywnym każdego roku od 17 do 26 grudnia. W maksimum przypadającym około 22 grudnia możemy obserwować zwykle około 10 "spadających gwiazd" na godzinę.

Gdy kometa macierzysta roju zbliża się do Słońca, zwykle następuje okres jego wzmożonej aktywności. Dziwne było to, że prognozy naukowców, jak dotychczas, nie mówiły nic o potencjalnym wybuchu tegorocznych Ursydów, choć kometa 8P/Tuttle miała przejść najbliżej naszej dziennej gwiazdy dnia 26 stycznia 2008 roku, a więc trochę ponad miesiąc od maksimum roju, który utworzyła.

Cisza ta okazała się przysłowiową ciszą przed burzą. Najnowszy numer czasopisma "WGN" (który tak naprawdę się jeszcze nie ukazał, lecz redakcja opublikowała jeden jego artykuł w formie elektronicznej, aby zdążyć przed zapowiadanym zjawiskiem) przynosi bowiem artykuł, którego autorami jest cała plejada najbardziej znanych "modelarzy" strumieni meteorowych, którzy dotychczas prezentowali konkurencyjne do siebie przewidywania, a teraz łączą siły w jednej prognozie. Pośród autorów znajdziemy więc Petera Jenniskensa z SETI Institute, Esko Lyytinena, M. Nissinena i I. Yrjola z Finlandii oraz Jeremie Vaubaillona ze Spitzer Science Center w USA.

Okazuje się, że obecny powrót komety 8P/Tuttle będzie przyczynkiem do wzmożonej aktywności Ursydów. Całe zjawisko będziemy zawdzięczać strumieniom pyłu wyrzuconego z komety w latach 307 - 788 naszej ery. W zwykłych warunkach, tak stare smugi powinny już dawno zostać rozproszone przez perturbacje planetarne oraz wpływ wiatru i ciśnienia promieniowania słonecznego. Te są jednak utrzymywane poprzez przebywanie w rezonansie z Jowiszem i zawierają wciąż sporo materiału kosmicznego.

Efekt spotkania z tymi strumieniami będzie widoczny na naszym niebie jako wzmożona aktywność roju Ursydów. Naukowcy szacują, że zobaczymy od 40 do 80 meteorów na godzinę. Co ważne, maksimum będzie szerokie i ma trwać, w zależności od założeń modelu, od 2 do 8.5 godziny! Co jeszcze ważniejsze, moment maksymalnej aktywności jest bardzo korzystny dla obserwatorów w Polsce, bo wypada 22 grudnia w godzinach od 21 do 23:15.

Ursydy to rój bardzo wygodny do obserwacji w naszym kraju. Przede wszystkim radiant roju, czyli miejsce, z którego zdają się wybiegać jego meteory, leży w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy. Nigdy więc nie chowa się pod horyzont, przez co można go obserwować przez całą noc, trwającą o tej porze roku aż 15 godzin. Niestety w tym roku w obserwacjach będzie przeszkadzał Księżyc znajdujący się blisko pełni.

PAP