Perseidy 2007- Ogólnopolska Akcja Obserwacyjna

Sierpniowe noce sprzyjają podziwianiu rozgwieżdżonego nieba. Słońce zachodzi z dnia na dzień wcześniej i chowa się co raz głębiej pod horyzont pogrążając nas w astronomicznych ciemnościach. Jest to również okres wzmożonej aktywności jednego z najbardziej znanych rojów na niebie - Perseidów.

W grudniu 1992 do Słońca zbliżyła się kometa macierzysta roju 109P/Swift-Tuttle. Spowodowało to, że już od 1988 roku, oprócz starego maksimum aktywności roju, mogliśmy obserwować nowy szczyt, wyprzedzający stare maksimum o kilkanaście godzin. W latach 1988-1990 aktywność w obu maksimach wynosiła około 100 meteorów godzinę. W latach 1991- 1997 nowe maksimum, spowodowane przez młode cząstki, świeżo wyrzucone z komety, było już wyraźne wyższe od starego i notowano w nim ponad 300 zjawisk na godzinę.

Pierwsze Perseidy zaczynają pojawiać się już na początku lipca. Zdają się wówczas wybiegać z pogranicza gwiazdozbiorów Andromedy i Kasjopei. Mogą to być pojedyncze zjawiska w ciągu nocy. Dopiero w sierpniu Perseidy pokazują na co je stać. Wychodząc na obserwację w pierwszych dniach sierpnia możemy spodziewać się nawet kilku meteorów z tego roju w ciągu godziny. W tym roku największy wysyp Perseidów spodziewany jest w nocy z 12 na 13 sierpnia. Data ta wypada blisko nowiu Księżyca. To bardzo korzystna sytuacja gdyż blask Księżyca nie będzie przeszkadzał podczas obserwacji. Również w dniach poprzedzających i następujących po maksimum wpływ Księżyca będzie niewielki. Szczegółowe informacje o tegorocznym maksimum znaleźć można w Kalendarzu Meteorowym na 2007 rok

Z punktu widzenia postronnego obserwatora lub miłośnika astronomii na niebie pojawiają się jedynie iskierki. Niektóre są dość jasne a inne ledwo widoczne. Czasem niebo przecinają spektakularne bolidy o blasku porównywalnym z Księżycem. Dla badaczy drobnej materii w Układzie Słonecznym niosą one jednak bezcenne informacje w których zdobywaniu pomóc może każdy. bez jakichkolwiek dodatkowych nakładów finansowych.

Obserwacje meteorów należą do najłatwiejszych obserwacji astronomicznych. Są na tyle proste, że poradzą sobie z nimi uczniowie szkoły podstawowej, a ponadto nie wymagają użycia żadnego sprzętu. Najprostsza obserwacja polega na zliczaniu meteorów wybiegających z gwiazdozbioru Perseusza. Bardziej zaawansowanym sposobem jest szkicowanie meteorów na specjalnie do tego celu przygotowanych mapach. Po więcej szczegółów odsyłam na stronę wizualnych obserwacji meteorów gdzie dostępne są wszelkie poradniki i pomoce przydatne dla początkujących i zaawansowanych obserwatorów.

Ze względu na meteorowy spektakl Pracowania Komet i Meteorów organizuje Ogólnopolską Akcję Obserwacyjną - Perseidy 2007. Jej centralnym elementem jest Obserwatorium Astronomiczne w Ostrowiku w którym w dniach 6-19 sierpnia odbędzie się spotkanie poświęcone obserwacjom meteorów - XVIII OA Projekt Perseidy 2007. Uczestniczyć w niej będzie również Polish Fireball Network - ogólnopolska sieć kamer video i aparatów cyfrowych przeznaczona do rejestracji najjaśniejszych meteorów pojawiających się nad naszym krajem. Każda osoba która spędzi trochę czasu na obserwacjach i prześle nam informację co widziała dołoży swoją cegiełkę do poznania sekretów tego roju.

Obserwacje z jednego miejsca pozwalają powiedzieć nam coś o ilości meteorów wpadających do naszej atmosfery. Niestety, gdy pojawią się chmury nic nie zobaczymy. Jeśli w obserwacjach wezmą udział osoby z wielu miejscowości rozsianych po całej Polsce, szanse na zarejestrowanie aktywności Perseidów będą znacznie większe. Dodatkowo im więcej osób weźmie udział w obserwacjach tym dokładniejszą informację o aktywności dostaniemy.

Wypatrywanie meteorów wymagają od śmiałka skupienia i spędzenia kilku godzin patrząc w niebo i notując co się na nim pojawiło. Przyjemniejsze są obserwacje w większych grupach. Zawsze jest wtedy weselej.

Rejestrację meteorów możemy powierzyć maszynie. Wystarczy położyć aparat fotograficzny tak by obiektyw skierowany był w niebo, ustawić czas ekspozycji na nieskończoność, otworzyć migawkę i czekać niczym na rybach aż coś się złapie. Zdjęcie takie na zawsze będzie wspaniałą pamiątką z wakacji a nam pozwoli na wyciągnięcie wielu cennych informacji a nawet policzenie jaka była przeszłość tej drobinki zanim zderzyła się z ziemską atmosferą.

Dzięki rozwojowi współczesnej fotografii obserwacje fotograficzne można podzielić na: analogowe wykorzystujące jeszcze klisze fotograficzne; oraz cyfrowe. Zasada obserwacji oboma metodami jest podobna lecz każda ma inne możliwości i ograniczenia. W przypadku kliszy musimy stosować niewielkie czułości i dłuższe czasy naświetlania by nie trzeba było wypstrykać całej kliszy na noc. Najlepiej w roli aparatu do takich obserwacji sprawdzają się poczciwe aparaty Zenit i Practica ale i bardziej zaawansowane modele znanych marek są obecnie dość tanie ze względu na ogromną popularność ``cyfszaków''. W przypadku obserwacji aparatem cyfrowym ogranicza nas jedynie rozmiar karty pamięci. Możemy sobie więc pozwolić na maksymalną czułość i kilkudziesięcio sekundowe ekspozycje. Będziemy musieli potem przejrzeć kilkaset klatek ale zwiększymy szansę na udane łowy.

Gorąco zachęcamy do próbowania swoich sił w łowieniu meteorów tą metodą. ślad zarejestrowany na kliszy lub przez aparat cyfrowy pozwala na najdokładniejsze odczytanie trasy przelotu na niebie co ma kluczowe znaczenie w późniejszych obliczeniach. Gdy to samo zjawisko zaobserwujemy z kilku miejsc możliwe staje się również policzenie dokładnej orbity. Aby taka obserwacja był użyteczna wraz ze zdjęciem meteoru potrzebujemy informacji o czasie oraz miejscu wykonania zdjęcia. Miejsce najlepiej określić na podstawie GPS ale wystarczą współrzędne z google earth/map lub innego programu umożliwiającego określenie współrzędnych geograficznych. Określenie czasu jest proste dla aparatu cyfrowego. Wystarczy ustawić w nim prawidłowo godzinę. Zapisana zostanie ona w nagłówku pliku (exif) lub przechowana zostanie jako data utworzenia pliku z obrazkiem. W przypadku zdjęć analogowych trzeba zapisać samemu o której godzinie otworzyło się i zamknęło migawkę. Szeroki opis tej metody znaleźć można na stronie fotograficznych obserwacji meteorów.

Wszystkich chętnych do wzięcia udziału w ogólnopolskiej akcji obserwacji Perseidów prosimy o kontakt z Pracownią Komet i Meteorów za pośrednictwem listów lub drogą elektroniczną na adres internetowy pkim@pkim.org lub pocztą tradycyjną.

Pracownia Komet i Meteorów
ul. Bartycka 18
00-716 Warszawa

Oferujemy pomoc przy pierwszych krokach w astronomii meteorowej oraz zestaw poradników i map w formie papierowej. Jeśli zainteresowała ciebie tematyka meteorowa polecamy lekturę innych artykułów na naszej stronie a szczególnie Cyrqlarza - dwumiesięcznika wydawanego przez Pracownię Komet i Meteorów.