Bycze meteory

Taurydy, mimo, że nie są wyjątkowo aktywnym rojem, niewątpliwie owiane są mgiełką tajemnicy, co czyni je jednym z najciekawszych strumieni. Ciałem macierzystym jest kometa krótkookresowa Encke 2 (oznaczana często jako 2P/Encke) o okresie 3.3 roku, której wyrzuty materii dały początek także innym, jesiennym, jednak dużo słabszym rojom, jak na przykład Chi Orionidy i Piscydy. Niezwykłość Taurydów ma wiele przyczyn zarówno związanych z ich nietypowym radiantem, pochodzeniem, jak i specyfiką zjawisk, które możemy obserwować.

2P/Encke jest jedyną krótkookresową kometą przecinającą orbitę Ziemi i dającą strumień meteoroidów. Pozostaje ona w rezonansie 7:2 z Jowiszem, co jest przyczyną wzmocnień lub osłabień ilości zjawisk w odpowiednich latach (ZHR zmienny od ok. 5 do 15 zjawisk na godzinę, zależnie od roku). Co ciekawe, orbita 2P/Encke przecina orbitę Ziemi dwukrotnie- w ten sposób na wiosnę powstaje dzienny rój meteorów, możliwy do obserwacji metodami radiowymi. Istnieją teorie, że swój udział w tworzeniu kompleksu Taurydów miała również jedna z asteroid o orbicie przechodzącej nieopodal Ziemi.


Wyrzucona materia z ciała macierzystego podzieliła się na dwa strumienie- jeden położony na północ od ekliptyki (Taurydy Północne, NTA), drugi na południe od ekliptyki (Taurydy Południowe, STA). Mimo, że oba roje mają jednego rodzica, nie można ich nazwać bliźniaczymi. Różnica pojawia się już przy okresie aktywności: oba roje trwają bardzo długo, bo aż 3 miesiące- od września do listopada. Jednak STA pojawiają się i znikają nieco wcześniej z nocnego nieba (ich maksimum przypada na 5 listopada), niż NTA (maksimum 12 listopada). Poza tym ruch radiantu względem gwiazd jest nieco szybszy w gałęzi północnej Taurydów. Jak nazwa wskazuje, zjawiska zdają się wylatywać z okolic gwiazdozbioru Byka.


Również same meteory znacząco różnią się między sobą. Prędkość zjawisk NTA wynosi 27 km/s, natomiast STA 29 km/s. Oba roje dają przede wszystkim jasne, spektakularne meteory (mają niski współczynnik r, ok. 2.3), jednak pewne źródła donoszą, że więcej jasnych zjawisk pochodzi z północnej części kompleksu Taurydów.


Na zakończenie warto dodać, że katastrofa Tunguska, która miała miejsce na Syberii nieco ponad 100 lat temu, była prawdopodobnie spowodowana właśnie Taurydem!


Owocnych obserwacji, Magda

PS. Za korektę tekstu dziękuję Basi Handzlik.