Wiadomości PKiM

Już za miesiąc meteorowe wydarzenie 2011 roku czyli wielki deszcz Drakonidów. 8 października spodziewamy się od Drakonidów czegoś ekstra. Wieczorem przejdziemy przez dwie strugi meteoroidów co zaowocuje podwójnym maksimum trwającym w sumie 2 godziny. Szczęśliwie moment zjawiska wypada wieczorem dla naszej części europy.

Projekt ma na celu zbadanie i udokumentowanie jednego z najbardziej niezwykłych wydarzeń astronomicznych na przestrzeni ostatnich lat. Wybuch aktywności roju meteorowego Drakonidów przewidywany na 8 października 2011 roku będzie największym tego typu zjawiskiem od 7 lat.

Naszą wyprawę można wesprzeć wpłacając drobną sumę za pośrednictwem portalu www.polakpotrafi.pl !!!

W nocy z 22 na 23 sierpnia 2011 roku o godzinie 2:14 czasu lokalnego kamery Polskiej Sieci Bolidowej (PFN) zarejestrowały jasną spadającą gwiazdę. Zjawisko to zauważone zostało również przez naocznych świadków.

Wstępna analiza zebranego materiału obserwacyjnego wskazuje, że było to niewielkie ciało, które przybyło do nas z głównego pasa planetoid. Cała trajektoria lotu znajdowała się nad terytorium Ukrainy. Niestety obiekt był zbyt mały by dotrzeć do powierzchni Ziemi.

Fot.1 Capricornid (P.Żołądek- PKIM)

Wielu osobom, a zwłaszcza zakochanym letnie „spadające gwiazdy” kojarzą się tylko i wyłącznie z Perseidami. Niestety mało kto wie, że prócz słynnych już Perseidów możemy podczas lata obserwować meteory z wielu mniejszych rojów takich jak, np. alfa Capricornidy. Pierwsze meteory z tego roju pojawiają się wraz z początkiem lipca. Maksimum ich aktywności przypada pod koniec tego miesiąca tj. 30 lipca, zaś ostatnie zjawiska zaobserwujemy nawet w połowie sierpnia.

Niską aktywność roju (ZHR podczas maksimum na poziomie ok. 5 ) rekompensuje nam niezwykły urok tych wolnych zjawisk, które nierzadko są bolidami wspominanymi przez obserwatorów przez lata - o czym zaświadczam osobiście. Ich współczynnik masowy na poziomie r = 2.5 oznacza, że alfa Capricornidy charakteryzują się jasnymi meteorami. Stosunkowo niewielka sumaryczna prędkość wejścia cząstek meteoroidów w atmosferę wynosząca 23 km/s pozwala nacieszyć oko meteorami z tego roju.

Bolid 2011.07.07 21:12 UT zaobserwowany przez trzy kamery PFN

Późnym wieczorem 7 lipca 2011 roku o godzine 23:12 czasu lokalnego, niebo nad południowo zachodnią Polską rozświetlił wyjątkowo jasny i długi meteor.

W ciągu kilku minut o wystąpieniu jasnego zjawiska poinformowani zostali obserwatorzy Polish Fireball Network (PFN). Pierwsze obrazy uzyskane za pomocą kamer umieszczonych w stacji PFN38 w miejscowości Podgórzyn obsługiwanej przez Tomasza Krzyżanowskiego były elektryzujące gdyż obiekt przemierzył większą część nieba kończąc się nisko nad horyzontem.

Zapis z kamer pracujących w stacji PFN32 w Szamotułach obsługiwanej przez Maćka Reszelskiego także ukazywał bardzo jasny i długi ślad na niewielkiej wysokości (obrazy z 3 kamer PFN w pełnej rozdzielczości). Również jedna z kamer pracujących w Nysie jako Tarcza Bolidowa zarejestrowała przelot tego obiektu. Ze względu na szumy kamery trudno było ustalić dokładne współrzędnych śladu na niebie.

Otrzymaliśmy również doniesienia od trzech naocznych świadków zjawiska które pomogły w ustaleniu szczegółów niewidocznych na obrazach czarno-białych o niewielkiej rozdzielczości.

English version   

Noc z 8 na 9 lipca zaowocowała rejestracją spritów przez stację PFN32 w Chełmie. Kamera PAV43 zarejestrowała dwa zjawiska w odstępie kilku minut, różniące się znacznie pokrojem. Kamerę obsługuje program MetRec, nieposiadający opcji wykrywania tych zjawisk - tym większy traf, że przy okazji fałszywej detekcji wywołanej ruchem światła błyskawic w chmurach uchwycone zostały również sprity.

Od dnia 22 czerwca do 2 lipca można podziwać meteory z roju Bootydów Czerwcowych. Są to meteory dość wolne (Vgeo = 18 km/s). Radiant roju znajduje się w gwiazdozbiorze Wolarza tuż powyżej kształtu przypominającego "latawca". Na ten rok nie jest zapowiadany żaden wybuch aktywności tego roju, mimo to zachęcamy do monitorowania nieba, gdyż może zdarzy się niespodzianka taka jaka miała miejsce w 1998 r gdy przez pół doby 27 czerwca 1998 roku, obserwatorzy mogli podziwiać aktywność z tego roju na poziomie ZHR ~ 50-100.

Zapraszamy do udziału w Wakacyjnych Warsztatach Astronomicznych organizowanych przez Pracownię Komet i Meteorów. W tym roku Obóz Astronomiczny PKiM odbędzie się w Obserwatorium Astronomicznym w Ostrowiku należącym do Uniwersytetu Warszawskiego położonym na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Wakacyjne spotkanie obfitować będzie w wykłady i zajęcia warsztatowe o tematyce związanej z drobną materią w Układzie Słonecznym. Zajęcia rozpoczynamy w piątek 29 lipca i potrwa on do niedzieli 7 sierpnia.

Udział w Warsztatach jest bezpłatny. Więcej >>>>>>>

W nocy z 20/21 maja w czasie gdy nad Warszawą szalała burza (patrz fot. 2) stacja PFN 24 Gniewowo zlokalizowana na Wybrzeżu, prowadzona przez wyżej podpisanego zarejestrowała o 23:42:05 UT bardzo rzadkie zjawiska - sprit'ów, które pojawiły się nad znajdującą się kilkaset km dalej na południe chmurą burzową. Pierwsze tego typu zjawisko zarejestrowane przez Polską Sieć Bolidową zostało utrwalone niemal dwa lata temu również z Pomorza.

Sprites'y najczęściej powstają na wysokościach 80-150 km nad powierzchnią ziemi. Wystrzeliwując z chmury burzowej mają nie rzadko ponad 50 km wysokości. Są to zjawiska bardzo krótkotrwałe trwające kilka milisekund - stąd ogromna trudność w rejestracji tego fenomenu natury.

Zarejestrowanie tych zjawisk jest bardzo trudne nie tylko ze względu na krótkotrwałość sprite'ów (poniżej 1/50 s) ale też muszą zaistnieć szczególne warunki - odległa chmura burzowa, natomiast w miejscu obserwacji musi być bezchmurna noc.

Zdenek Ceplecha

Początek kwietnia dla obserwatorów meteorów a w szczególności dla operatorów sieci bolidowych jest czasem wzmożonej czujności. W pierwszych dniach tego miesiąca niejednokrotnie już pojawiały się potężne bolidy spośród których dwa zakończyły się spadkiem meteorytu. Zjawiska z 7 kwietnia 1959roku oraz 6 kwietnia.2002 roku zarejestrowane zostały przez stacje bolidowe a ich orbity okazały się być niemal identyczne. Istnieje prawdopodobieństwo że zjawiska takie będą co jakiś czas się powtarzać, zachęcamy zatem wszystkich zainteresowanych obserwacjami do wystawienia choćby najprostszego sprzętu obserwacyjnego. Według analiz aktywność domniemanego strumienia jest bardzo niska.

Meteory obserwowane w pierwszym tygodniu kwietnia pasujące do radiantu „pribramidów” stanowią około 1/20 tła sporadycznego. Gdy już jednak bolid pojawi się na niebie jego obserwacja może być bezcenna dla nauki. W bazie ADS odnaleźć można obecnie 102 publikacje dotyczące bolidu „Přibram” oraz 26 publikacji dotyczących bolidu „Neuschwanstein”, co więcej mimo upływu lat wciąż prezentowane są nowe wyniki dotyczące pochodzenia i właściwości fizykochemicznych odnalezionych meteorytów.