Polish Fireball Network - Pracownia Komet i Meteorów

Kolejna rejestracja sprita, tym ciekawsza, że w polu widzenia był też całkiem pospolity, zwyczajny meteor. Zjawisko zostało zarejestrowane przez stację PFN42 Błonie, prowadzoną przez Pawła Zarębę.

Uwaga: wciąż są wolne miejsca na tegoroczny obóz PKiM. Termin nadsyłania zgłoszeń zostaje przedłużony do odwołania

W dniach od 9 sierpnia do 19 sierpnia 2012 odbędzie się XXIV Obóz Astronomiczny PKiM. Obóz organizowany jest przez stowarzyszenie Pracownia Komet i Meteorów we współpracy z Obserwatorium Astronomicznym im. Papieża Sylwestra II oraz stowarzyszeniem OnJaTy w Bukowcu k./Łodzi. Tegoroczne spotkanie poświęcone będzie badaniom roju Perseidów, podczas obozu przeprowadzone zostaną obserwacje maksimum roju. Uczestnicy zapoznają się z metodami wykorzystywanymi przy obserwacjach tego typu zjawisk i przejdą odpowiednie przeszkolenie.

Plan obozu:

Plan XXIV Obozu PKiM

09.08.2012 - Czwartek
- Przybycie uczestników obozu
- Wstęp do obserwacji wizualnych, techniki wyznaczania jasności meteoru, widoczności granicznej, sposób określania zachmurzenia, jak rozpoznawać Perseidy
- Obserwacje meteorów od godziny 23 (wprowadzenie dla nowych obserwatorów, obserwacje forograficzne, radiowe i video)
- W przypadku braku pogody wypoczynek

10.08.2012 - Piątek
- Wypełnianie raportów obserwacyjnych
- Wprowadzanie własnych obserwacji do bazy danych IMO
- Wykład - Rozmieszczenie radiantów rojów meteorowych, własności obserwowanych rojów, kryteria przynależności
- Obserwacje różnymi metodami od godziny 21:30 do 3:45 lub w razie braku pogody - ćwiczenia na programie symulującym roje meteorowe

11.08.2012 - Sobota
- Wypełnianie raportów, wprowadzanie danych do IMO, ćwiczenia na symulatorze rojów
- Wykład - Współczesna wiedza na temat roju Perseidów.
- Obserwacje od godziny 21:30 do 3:45, w razie braku pogody obserwacje radiowe perseidów

12.08.2012 - Niedziela
- Wypełnianie raportów, wprowadzanie danych do IMO (po nocy maksimum w praktyce całodzienne)
- Podsumowanie wyników z ubiegłej nocy
- Obserwacje od godziny 21:30 do 3:45, w razie braku pogody obserwacje radiowe perseidów

13.08.2012 - Poniedziałek
- Wypełnianie raportów, wprowadzanie danych do IMO (j.w.)
- Podsumowanie wyników z ubiegłej nocy
- Obserwacje od godziny 21:30 do 3:45, w razie braku pogody odpoczynek

14.08.2012 - Wtorek
- Wypełnainie raportów, wprowadzanie danych do IMO
- Wprowadzenie do obserwacji metodą szkicowania
- Obserwacje od godziny 21:30 do 3:45, w razie braku pogody ćwiczenia ze szkicowaniem symulowanych meteorów

15.08.2012 - Środa
- Wypełnianie raportów, wprowadzanie danych do IMO
- Określanie przynależności meteorów według obserwacji z ostatniej nocy
- Wykład - sposoby wyznaczania aktywności roju, analiza obserwacji wizualnych
- Obserwacje od godziny 21:30 do 3:45, w razie braku pogody ćwiczenia z opracowywania prostych analiz obserwacji

16.08.2012 - Czwartek
- Wypełnianie raportów, wprowadzanie danych do IMO
- Wykład: astrometria meteorów z wykorzystaniem programu AstroRecord
- Obserwacje od godziny 21:30 do 3:45
- W razie braku pogody ćwiczenia praktyczne na programie AstroRecord

17.08.2012 - Piątek
- Wprowadzanie raportów, wprowadzanie danych do IMO
- Prosty test sprawdzający (bez obaw ;>)
- Ognisko
- Obserwacje przy użyciu teleskopu w obserwatorium w Bukowcu

18.08.2012 - Sobota
- Wprowadzanie raportów, wprowadzanie danych do IMO
- Wykład - aktywność rojów meteorowych w ciągu całego roku, sposoby opracowywania i przesyłania obserwacji
- Obserwacje od godziny 21:30.

19.08.2012 - Niedziela

- Wyjazd uczestników

W nocy z 11/12 i 12/13 sierpnia przeprowadzone zostaną obserwacje maksimum - będą to obserwacje wizualne jak też obserwacje wykonywane technikami fotograficznymi, radiowymi i przy użyciu kamer video. Po wstępnym opracowaniu (jeszcze w trakcie obozu) dane od obserwatorów przekazane zostaną do bazy danych IMO (międzynarodowej organizacji zajmującej się badaniami meteorów) gdzie w czasie rzeczywistym powstanie analiza aktywności roju. Na przykładzie danych przychodzących z sieci PFN preztować będziemy też technikę obliczania trajektorii i orbit meteorów rejestrowanych na aparatach cyfrowych oraz na kamerach CCTV. W ciągu dnia prezentowane będą wykłady przybliżające początkującym tematykę badań meteorowych. Spodziewane są też dodatkowe atrakcje takie jak np. obserwacje teleskopowe z Obserwatorium Astronomicznego w Bukowcu k./Łodzi.

 
 
Tej nocy kamery PFN złapały kilka ciekawych zjawisk, w tym bolid z 00:49:30, który najefektowniej zarejestrował się u Pawła Zaręby, PFN42 Błonie, Mariusza Gozdalskiego, PFN20 Urzędów i Maćka Kwinty PFN06 Kraków. W sumie jak dotąd 8 stacji zgłosiło rejestrację tego zjawiska, w tym Urzędów i Kraków podwójnie.

Niestała, wiosenna pogoda sprzyja łowcom spritów. Kolejne detekcje zarejestrowała kamera ze stacji PFN41 w Twardogórze, której operatorem jest Henryk Krygiel. Szczególnie jedno ze zjawisk ukazało złożoną strukturę, uwieczniając się aż na 3 kolejnych klatkach.

Uaktualnienie 2012.05.13 Obserwacje bazowe z Czechami. Martin Popek z Nydka przesłał detekcje z tej samej burzy - prawdopodobnie 3 z nich to obserwacje bazowe zjawisk zarejestrowanych także przez PFN41.
Uaktualnienie 2012.05.14 Kolejne obserwacje bazowe z Czech. Sprity z tej burzy zostały zarejestrowane także przez Jiří Srbę, z miejscowości Mikuluvka koło Vlažského Meziříčí. Tym samym mamy już prawdopodobnie potrójną obserwację każdego z trzech zjawisk.

 
 
 
 
 Pierwsze sprity w tym roku złapała 1 maja stacja Tomasza Krzyżanowskiego PFN38 Podgórzyn. Pierwsza sposobność do prawdopodobnej obserwacji bazowej nadarzyła się z kolei już 4 maja, kiedy trwały niezwykle gwałtowne burze na wschodzie Polski

Uaktualnienie 2012.05.13 Obserwacje bazowe z Czechami. Uzupełnienie nadesłane z Czech - prawdopodobna obserwacja bazowa.

2 maja, o godzinie 23:41:28 kilka stacji uchwyciło silne zjawisko na południu Polski, pomimo że część kraju pokryta była chmurami. W pełnej krasie widać je na obrazie ze stacji PFN38 Podgórzyn, prowadzonej przez Tomasza Krzyżanowskiego. Stacja PFN28 Warszawa Przemka Żołądka zarejestrowała także silne echo radiowe. Po przeliczeniu zebranych danych okazało się, że był to szybki i wysoki bolid kometarny. Jasność zjawiska -6 mag. Cała trajektoria przebiegła nad Czechami, maksimum jasności 1,5 km na południe od miejscowości Bohdalov. Początek trajektorii miał miejsce na 123 km, a koniec na 81 km wysokości. Prędkość 60,5 km/s. Wyliczona orbita wykazuje pewne podobieństwo do orbity komety C/1853 G1 Schweizer.

Poniższe wykresy przedstawiają godzinne zliczenia odbić radiowych od śladów meteorowych. Dane uzyskano przy pomocy odbiornika Realistic PRO 2006 pracującego na częstotliwości 77.25MHz. Częstotliwość pośrednia odbiornika wyprowadzona została na wejście antenowe odbiornika Realistic DX-394 pracującego w emisji CW. Sygnały pochodzą od stacji telewizyjnych znajdujących się na Białorusi, Ukrainie oraz w Rosji. Widoczna jest dobowa zmienność ilości odbić wynikająca ze zmian geometrii na linii nadajnik-meteor-odbiornik. Roje meteorowe wyróżniają się jako wyższe piki aktywności.

Pogoda od początku roku - mówiąc bardzo delikatnie - nie rozpieszcza amatorów spadających gwiazd, co tylko pogłębia frustrację spowodowaną i tak mizerną aktywnością nieba w tych trudnych miesiącach. Po noworocznych fajerwerkach - Kwadrantydach (w tym roku zresztą również schowanych za woalem chmur) nastał czas zimowego marazmu i wszyscy wyczekiwali z nadzieją pierwszego zwiastuna meteorowej wiosny - Lirydów. Nadzieje te były podsycane obiektywnie sprzyjającymi warunkami obserwacji - niestety pogoda i tym razem miała inne zdanie. W efekcie większość stacji borykała się z chmurzastą aurą a i liczba zarejestrowanych zjawisk nie wzbudza szczególnego entuzjazmu. Na szczęście trafiło się wśród nich choć jedno na tyle duże, że można nim bez wstydu zilustrować niniejszą notkę. Dodatkowo otrzymaliśmy piękne zdjęcie tego zjawiska od Ireneusza Nowaka.

Uaktualnienie 2012.04.27 - jeszcze kilka nowych zdjęć bolidu 01:52 i jego echo radiowe.

Lirydy są najważniejszym wiosennym rojem meteorowym. Po ponad trzech miesiącach ciszy ich pojawienie się jest prawdziwa atrakcja dla obserwatora meteorów pomimo że typowa ich aktywność zawiera się w granicach ZHR 15-25.
Jednocześnie coraz cieplejsze kwietniowe noce sprzyjają pierwszym obserwacjom. Lirydy pojawiają się na niebie około 16 kwietnia i pozostają aktywne do 26 kwietnia. Maksimum przypada zazwyczaj w nocy z 21 na 22 kwietnia. Tegoroczne maksimum wystąpi 22 kwietnia o godzinie 5:30UT a wiec już po wschodzie Słońca.

Wielkanoc tego roku została upamiętniona ponadprzeciętnymi zjawiskami - mimo trudnej pogody, sprawiającej, że część stacji nie widziała skrawka czystego nieba tej nocy. Dwa piękne bolidy w krótkim odstępie czasu przecięły niebo z 8 na 9 kwietnia. Nie były to jak się okazało, mimo narzucającej się koincydencji dat Pribramidy, a także ich wzajemna zbieżność czasowa była przypadkowa, ciała te miały różne orbity, ciał macierzystych obu nie udało się ustalić. O ile jedno ze zjawisk wzięło swoją nazwę od Legnicy to drugie - Kędzierzyn-Koźle - będzie łamało języki obcokrajowcom. Dane zawdzięczamy duetowi Henryk Krygiel PFN41 Twardogóra i Tomasz Krzyżanowski PFN38 Podgórzyn.