Wiadomości

Bolid 2011.07.07 21:12 UT zaobserwowany przez trzy kamery PFN

Późnym wieczorem 7 lipca 2011 roku o godzine 23:12 czasu lokalnego, niebo nad południowo zachodnią Polską rozświetlił wyjątkowo jasny i długi meteor.

W ciągu kilku minut o wystąpieniu jasnego zjawiska poinformowani zostali obserwatorzy Polish Fireball Network (PFN). Pierwsze obrazy uzyskane za pomocą kamer umieszczonych w stacji PFN38 w miejscowości Podgórzyn obsługiwanej przez Tomasza Krzyżanowskiego były elektryzujące gdyż obiekt przemierzył większą część nieba kończąc się nisko nad horyzontem.

Zapis z kamer pracujących w stacji PFN32 w Szamotułach obsługiwanej przez Maćka Reszelskiego także ukazywał bardzo jasny i długi ślad na niewielkiej wysokości (obrazy z 3 kamer PFN w pełnej rozdzielczości). Również jedna z kamer pracujących w Nysie jako Tarcza Bolidowa zarejestrowała przelot tego obiektu. Ze względu na szumy kamery trudno było ustalić dokładne współrzędnych śladu na niebie.

Otrzymaliśmy również doniesienia od trzech naocznych świadków zjawiska które pomogły w ustaleniu szczegółów niewidocznych na obrazach czarno-białych o niewielkiej rozdzielczości.

English version   

Noc z 8 na 9 lipca zaowocowała rejestracją spritów przez stację PFN32 w Chełmie. Kamera PAV43 zarejestrowała dwa zjawiska w odstępie kilku minut, różniące się znacznie pokrojem. Kamerę obsługuje program MetRec, nieposiadający opcji wykrywania tych zjawisk - tym większy traf, że przy okazji fałszywej detekcji wywołanej ruchem światła błyskawic w chmurach uchwycone zostały również sprity.

Od dnia 22 czerwca do 2 lipca można podziwać meteory z roju Bootydów Czerwcowych. Są to meteory dość wolne (Vgeo = 18 km/s). Radiant roju znajduje się w gwiazdozbiorze Wolarza tuż powyżej kształtu przypominającego "latawca". Na ten rok nie jest zapowiadany żaden wybuch aktywności tego roju, mimo to zachęcamy do monitorowania nieba, gdyż może zdarzy się niespodzianka taka jaka miała miejsce w 1998 r gdy przez pół doby 27 czerwca 1998 roku, obserwatorzy mogli podziwiać aktywność z tego roju na poziomie ZHR ~ 50-100.

Zapraszamy do udziału w Wakacyjnych Warsztatach Astronomicznych organizowanych przez Pracownię Komet i Meteorów. W tym roku Obóz Astronomiczny PKiM odbędzie się w Obserwatorium Astronomicznym w Ostrowiku należącym do Uniwersytetu Warszawskiego położonym na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Wakacyjne spotkanie obfitować będzie w wykłady i zajęcia warsztatowe o tematyce związanej z drobną materią w Układzie Słonecznym. Zajęcia rozpoczynamy w piątek 29 lipca i potrwa on do niedzieli 7 sierpnia.

Udział w Warsztatach jest bezpłatny. Więcej >>>>>>>

W nocy z 20/21 maja w czasie gdy nad Warszawą szalała burza (patrz fot. 2) stacja PFN 24 Gniewowo zlokalizowana na Wybrzeżu, prowadzona przez wyżej podpisanego zarejestrowała o 23:42:05 UT bardzo rzadkie zjawiska - sprit'ów, które pojawiły się nad znajdującą się kilkaset km dalej na południe chmurą burzową. Pierwsze tego typu zjawisko zarejestrowane przez Polską Sieć Bolidową zostało utrwalone niemal dwa lata temu również z Pomorza.

Sprites'y najczęściej powstają na wysokościach 80-150 km nad powierzchnią ziemi. Wystrzeliwując z chmury burzowej mają nie rzadko ponad 50 km wysokości. Są to zjawiska bardzo krótkotrwałe trwające kilka milisekund - stąd ogromna trudność w rejestracji tego fenomenu natury.

Zarejestrowanie tych zjawisk jest bardzo trudne nie tylko ze względu na krótkotrwałość sprite'ów (poniżej 1/50 s) ale też muszą zaistnieć szczególne warunki - odległa chmura burzowa, natomiast w miejscu obserwacji musi być bezchmurna noc.

Bolid widziany ze stacji PFN32

W nocy z 10 na 11 kwietnia 2011 roku o godzinie 00:00:18UT 5 stacji sieci PFN zarejestrowało bolid o znacznej jansości. Były to stacje PFN 42 Błonie która jako pierwsza dostarczyła dane, PFN 37 Nowe Miasto Lubawskie (bolid dość nisko nad horyzontem), PFN 32 Chełm z najbardziej efektownym zapisem zjawiska, PFN20 Urzędów (fragment bolidu w narożniku obrazka) oraz PFN06 Kraków (bolid na horyzoncie).(zobacz obserwacje w Dzienniku Bolidów)
Z prostej triangulacji można było wnioskować że bolid znajdował się stosunkowo daleko na wschód od Warszawy, być może nawet nad Białorusią. Na pierwszy rzut oka zjawisko wyglądało dość poważnie a spadek wydawał się być niewykluczony.
Do wieczora udało się zebrać podstawowe dane. Wykorzystane zostały zapisy z Błonia, Chełma oraz Nowego Miasta Lubawskiego. Uzyskany wynik jest dość dobrej jakości, kąt przecięcia płaszczyzn w kombinacjach Błonie – Nowe Miasto Lubawskie i Błonie-Chełm przekroczył 80 stopni.
Zjawisko okazało się być bardziej przeciętne niż się na początku wydawało choć bez wątpienia interesujące. Zjawisko rozpoczęło się na wysokości 88km, zakończyło dość nisko na wysokości 42km. Początek bolidu znalazł się ok 50km na wschód od Radzynia Podlaskiego, bolid przeleciał nad Terespolem i wygasł po białoruskiej stronie granicy w pobliżu miejscowości Widamlia. Na przedłużeniu trajektorii znajduje się miejscowość Kamjaniec, niestety o spadku meteorytu nie może być mowy. Prędkość początkowa bolidu wyniosła 25km/s, końcowa 13.2km/s. Jest to wartość zdecydowanie zbyt wysoka dla zaistnienia spadku.

Zdenek Ceplecha

Początek kwietnia dla obserwatorów meteorów a w szczególności dla operatorów sieci bolidowych jest czasem wzmożonej czujności. W pierwszych dniach tego miesiąca niejednokrotnie już pojawiały się potężne bolidy spośród których dwa zakończyły się spadkiem meteorytu. Zjawiska z 7 kwietnia 1959roku oraz 6 kwietnia.2002 roku zarejestrowane zostały przez stacje bolidowe a ich orbity okazały się być niemal identyczne. Istnieje prawdopodobieństwo że zjawiska takie będą co jakiś czas się powtarzać, zachęcamy zatem wszystkich zainteresowanych obserwacjami do wystawienia choćby najprostszego sprzętu obserwacyjnego. Według analiz aktywność domniemanego strumienia jest bardzo niska.

Meteory obserwowane w pierwszym tygodniu kwietnia pasujące do radiantu „pribramidów” stanowią około 1/20 tła sporadycznego. Gdy już jednak bolid pojawi się na niebie jego obserwacja może być bezcenna dla nauki. W bazie ADS odnaleźć można obecnie 102 publikacje dotyczące bolidu „Přibram” oraz 26 publikacji dotyczących bolidu „Neuschwanstein”, co więcej mimo upływu lat wciąż prezentowane są nowe wyniki dotyczące pochodzenia i właściwości fizykochemicznych odnalezionych meteorytów.

W sobotę 26 lutego 2011 odbyło się Walne Zgromadzenie PKiM.

Wybrany został nowy Zarząd w składzie:

Prezes - Przemysław Żołądek
Skarbnik - Mariusz Wiśniewski
Sekretarz - Magdalena Sieniawska

Wybrana została nowa Komisja Rewizyjna w składzie:

1. Krzysztof Polakowski (Przewodniczący)
2. Maciek Maciejewski
3. Andrzej Skoczewski

Oprócz tego koordynatorami sekcji zostali:

Sekcja Fotograficzna - Przemysław Żołądek
Sekcja Video - Mariusz Wiśniewski
Sekcja Wizualna - Magdalena Sieniawska
Sekcja Radiowa - Karol Fietkiewicz
Sekcja Meteorytowa - Zbyszek Tymiński
Sekcja Obliczeniowo Teoretyczna (PSOT) - Przemysław Żołądek
Webmaster - Mariusz Wiśniewski
Administrator Grup Mailowych - Mariusz Wiśniewski

Koordynatorzy do zadań specjalnych:

Koordynator do spraw organizacji IMC 2013 w Polsce - Mirosław Krasnowski
Koordynator akcji "Draconidy 2011" - Mariusz Wiśniewski
Koordynator do spraw pozyskiwania funduszy - Magdalena Sieniawska

Taurydy, mimo, że nie są wyjątkowo aktywnym rojem, niewątpliwie owiane są mgiełką tajemnicy, co czyni je jednym z najciekawszych strumieni. Ciałem macierzystym jest kometa krótkookresowa Encke 2 (oznaczana często jako 2P/Encke) o okresie 3.3 roku, której wyrzuty materii dały początek także innym, jesiennym, jednak dużo słabszym rojom, jak na przykład Chi Orionidy i Piscydy. Niezwykłość Taurydów ma wiele przyczyn zarówno związanych z ich nietypowym radiantem, pochodzeniem, jak i specyfiką zjawisk, które możemy obserwować.

Na początku października możemy zobaczyć pierwsze meteory z roju Orionidów. Ostatnie z nich zaobserwujemy jeszcze w pierwszych dniach listopada. Podczas maksimum roju – 21 października – przy pogodnym niebie można zliczyć kilkadziesiąt meteorów w ciągu godziny. Tak też było w dwóch ostatnich latach. W latach 2006 i 2007 aktywność Orionidów podczas maksimum dwukrotnie przewyższała typową liczbę zjawisk i wynosiła nawet 70 zjawisk w ciągu godziny! W tym roku warto spojrzeć na Orionidy już na początku października, gdyż maksimum roju ma niestety miejsce zaledwie dwa dni przed pełnią Księżyca. Ten rój meteorów związany jest ze słynną kometą 1P/Halley’a, powracającą w okolice Ziemi co około 75 lat.