Dariusz Dorosz -PKIM

Pierwsze Taurydy można obserwować już od końca października, ostatnie zaś nawet 25 listopada. Wśród kompleksu Taurydów możemy wyodrębnić m.in dwa roje: Taurydy południowe z maksimum aktywności roju wypadającym 5 listopada, a także Taurydy północne z maksimum aktywności 12 listopada.

Rój ten charakteryzuje się dość niskim ZHR-em wynoszącym '5' jednak mała ilość rekompensowana jest dość jasnymi zjawiskami. Bolidy pochodzące z tego roju nie są rzadkością, które w połączeniu z małą prędkością stanowią nie lada przeżycie dla miłośnika nieba.

Warto wspomnieć, iż przykładowo w 2005 roku każdej nocy można było zaobserwować po kilkanaście bolidów, w tym także bolidy powyżej - 10 magnitudo ! Wraz z ekstremalnie jasny -15 mag z 04/05 11 2005 (poniżej)

Pierwsze Orionidy można już obserwować od samego początku października, ostatnie zaś nawet 7 listopada. Tegoroczne maksimum aktywności tego roju wypada 21 października, rano o 10 UT z ZHR-em na poziomie 30. W Polsce zatem kluczową nocą będzie 20/21 października. Faza Księżyca podczas nocy maksimum nie przeszkodzi nam w obserwacjach. Warto wspomnieć, iż ZHR w 2006 i 2007 sięgnął aż 70, gdzie standardowe maksimum wynosiło w latach poprzednich 30.

Ciałem macierzystym, twórcą roju jest jedna z najsłynniejszych komet -1P/Halley'a o okresie orbitalnym ok. 75 lat. Ostatni jej powrót nastąpił w 1986 roku. Jest ona także twórcą innego roju- eta-Akwarydów. W przeszłości w latach 1936, 1993, 1998 Orionidy popisywały się wybuchami aktywności na poziome ok. 50-60, lecz było to kilka dni przed normalnym maksimum. Dlatego też warto wyjść na obserwacje również w inne noce.

13 października mieszkańcy północnych Niemiec oraz Holandii byli świadkami niecodziennego zdarzenia – przelotu bolidu dziennego. Bardzo jasna kula ognia widoczna była na jeszcze jasnym, popołudniowym niebie tuż przed godz. 17.00 UT. Naoczni świadkowie mówią o rozpadzie bolidu podczas przelotu na wiele fragmentów.

Według raportów zbieranych przez Kapteyn Astronomical Institute of University of Groningen oraz Royal Netherlands Meteorological Institute parę minut po zjawisku wystąpiły grzmoty i detonacje. Świadczy to ewidentnie, iż meteoroid dotarł do niższych warstw atmosfery. W związku, z czym rokuje to spore szanse na spadek meteorytu.

Wstępna jasność zjawiska to, co najmniej minus kilkanaście magnitudo. Kierunek lotu to mniej więcej północ- południe. Bolid został bezpośrednio sfotografowany przez dwie osoby, trzeci świadek wykonał także zdjęcie samego śladu. (patrz niżej). Wciąż trwa zbieranie relacji osób, które miały szczęście podziwiać to wyjątkowo rzadkie zjawisko.

Miło nam poinformować, iż w dziale "Galeria" pojawiły się zdjęcia z Warsztatów astronomicznych zorganizowanych przez Pracownie Komet i Meteorów za pośrednictwem Kamila Złoczewskiego oraz Krzysztofa Polakowskiego. Spotkanie astronomiczne dla młodzieży odbyło się w Leśnej Hucie w dniach 25-28 maja 2009.

          >>> ZOBACZ GALERIĘ <<<

24 września rozpoczyna się kolejna Międzynarodowa Konferencja Meteorowa (International Meteor Conference IMC) która potrwa do 27.09. Tym razem zorganizowana jest na południu Europy, w Poreč w Chorwacji.

Jak co roku na spotkaniu jest także obecna Pracownia Komet i Meteorów prowadząca projekt: Polish Fireball Network. PKIM reprezentować będą:

International Meteor Conference jest niepowtarzalną okazją do poznania ludzi ze światka meteorowego, wymiany doświadczeń a także zaprezentowania wyników własnych badań i osiągnięć z meteoryki.

Tematy polskich prezentacji to m.in. "The 2009 p
Perseids maximum - photographic results", "Fireball over Poland - 31 May 2009"

Radiant perseidów uzyskany na podstawie obserwacji fotograficznych z nocy 12/13, 13/14, 14/15 oraz 15/16 sierpnia 2009 roku. Przyjęto długość ekliptyczną Słońca = 141.0 stopnia, dryft 1.0 stopnia/dobe. Wyznaczone współrzędne radiantu to alfa = 48.7 stopnia, delta = 58.6 stopnia. Do obliczeń wykorzystano 69 meteorów, z czego zdecydowana większość pochodzi z nocy 12/13 sierpnia.

Poniżej przedstawiam galerię zdjęć uzyskanych w ramach Projektu Perseidy 2009. Są to zdjęcia uzyskane zarówno podczas obozu PKiM w Urzędowie (Stacja PFN34 Mikuszewskie) jak też przez naszych współpracowników z różnych rejonów Polski. Zdjęcia wykonywane były Aparatami typu Canon 350D/450D/20D/30D oraz Nikon D70/D60. Użyto obiektywów typu rybie oko Samyang 3.5/8mm oraz szerokokątnych Zenitar 2.8/16, Sigma 1.8/20, Flektogon 4/20 oraz obiektywów kitowych. W przypadkach dla których w momencie zarejestrowania meteoru odebrane zostało echo radiowe przedstawiony został też wykres amplitudy sygnału. Odbiornik umiejscowiony był w Urzędowie i pracował na częstotliwości 100.6MHz.
Składam podziękowania wszystkim obserwatorom którzy przyczynili się do imponującego rezultatu obserwacji foto podczas ostatniego obozu a także Krzysztofowi Walczakowi, Łukaszowi Sanockiemu, Radkowi Poleskiemu oraz Tomaszowi Aftyce za podjęcie obserwacji fotograficznych w czasie tegorocznego maksimum.

Rysunek przedstawia aktywność meteorów z roju Perseidów na podstawie obserwacji wizualnych meteorów bez szkicowania przekazanych za pomocą formularza elektronicznego IMO. Przed obserwacją zachęcam do zapoznania się z przykładowymi notatkami i wypełnionym na ich podstawie raporcie z obserwacji bez szkicowania.

Polskie obserwacje radiowe (PARMO) Perseidów prowadzone na żywo. Przykładowy meteor radiowy!

Ostatnio kamery Polskiej Sieci Bolidowej rejestrują wiele zjawisk atmosferycznych zwanych sprite'ami. Duszki (ang. sprites) są to jasne błyski, powstające w wysokich warstwach atmosfery. Trwają kilkadziesiąt milisekund (1 milisekunda = 0.001 sekundy) tzn. nawet krócej niż piorun podczas burzy. Poniżej będę używał częściej terminu 'duszek', choć czasem wymknie mi się (nagle!) 'sprite'.
Duszki rozpoczynają się wysokości 70-80 km nad powierzchnią Ziemi (tam też powstaje charakterystyczne iskrzenie) i przebiegają w dół, do górnej granicy chmury burzowej na wysokości 30-20 km. Typowe zjawisko ma szerokość nawet 40 kilometrów a najszersze mają rozmiary do około 100 km. Z oddali mogą przypominać łańcuch górski, gdzieś daleko ponad chmurami.